Την ορθόδοξη παράδοση, λοιπόν, από την οποία αντλούσα τις θεραπευτικές δυνατότητές μου, δεν την γνώρισα στις αίθουσες της θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου άκουσα μόνο διανοητικούς ορισμούς για την αγάπη, την ταπεινοφροσύνη, την κοινωνία, και όπου βίωνα την πιο ψυχρή αδιαφορία του ανθρώπου για τον άνθρωπο, την υποκρισία της εξωτερικής ευπρέπειας και ευσέβειας και την ιδιοτέλεια των ανθρώπων που ασχολούντο ακόμη και με τη θεολογία για να έχουν τη θέση που θα τους εξασφάλιζε μια άνετη ζωή, στην οποία και μόνο έδειχναν να πιστεύουν παρὰ τις λεκτικές θεολογικές κορώνες.
Την ορθόδοξη παράδοση από την οποία αντλούσα τις θεραπευτικές μου δυνατότητες την είχα βιώσει με τις εκδιδόμενες και τους εξαρτημένους της Τρούμπας στον Πειραιά, όπου ήταν το κουρείο του πατέρα μου στο οποίο εκείνος με πήρε να δουλέψω όταν ήμουν έντεκα χρονών, όχι για λόγους οικονομικούς, αλλά γιατί πίστευε ότι εκεί θα αποκτούσα πολύτιμες γνώσεις για τη ζωή. Οι εκδιδόμενες και οι εξαρτημένοι της Τρούμπας δεν εστηρίζοντο στην δική τους δικαιοσύνη όπως οι καθώς πρέπει ευσεβείς και γι' αυτό όχι μόνο δεν είχαν
έπαρση αλλά είχαν μια αυθόρμητη ταπεινοσύνη.
Δεν έκαναν καμιά προσπάθεια να αποκρύψουν την κατάντια τους. Δεν κάλυπταν την παλιανθρωπιά τους με μάσκα υποκριτικής ευπρέπειας. Δεν έκρυβαν την οργή τους με ανατριχιαστικά ευγενικά χαμόγελα, και είχαν μια γνήσια πίστη στην δύναμη και στην αγάπη του Θεού, γιατί αν και ομολογούσαν την κατάντια τους, δεν σταματούσαν να ζητούν και να ελπίζουν χωρίς μεγαλορρημοσύνες στο Έλεος του.
Ἀλλὰ πάνω απ’ όλα αυτοί οι μεγάλοι αμαρτωλοί βίωναν και ακτινοβολούσαν την πιο καίρια χριστιανική αρετή, που είναι η χωρίς όρους και προϋποθέσεις αποδοχή του άλλου, οποιαδήποτε και αν είναι η κατάντια του, που είναι, όπως λέει ο Χρυσόστομος, το κατ’ εξοχήν θεϊκό γνώρισμα. «Γίνεσθε ουν οικτίρμονες», λέει ο Χριστός, «καθώς και ο Πατήρ ημών οικτίρμων εστί» (Λουκ. 6,36). Μόνο οι πόρνες και οι χασικλήδες μπορούν να αποδέχονται τους άλλους ανεπιφύλακτα γιατί έχουν πλήρη επίγνωση της δικής τους κατάντιας και όχι εκείνοι που είναι βέβαιοι για την αρετή τους. Γι' αυτό και ο Χριστός απευθυνόμενος σ' αυτούς τους τελευταίους διεκήρυσσε: «Οι τελώναι και αι πόρναι προάγουσιν υμάς εις την βασιλείαν του Θεού» (Ματθ.
21,31).
Αλλά την ορθόδοξη παράδοση από την οποία αντλούσα τις θεραπευτικές μου δυνατότητες την είχα γνωρίσει και από όλους αυτούς τους απλούς ανθρώπους που τη ζούσαν όχι μόνο χωρίς να κάνουν κηρύγματα, αλλά χωρίς να το συνειδητοποιούν και αυτοί οι ίδιοι, όπως εκείνος ο υποδηματοποιός, τον οποίο υπέδειξε στον Μ. Αντώνιο ο Θεός, όταν εκείνος τον ρώτησε αν υπήρχε μεγαλύτερος άγιος απ’ αυτόν.
Πρόκειται για εκείνους τους απλούς ανθρώπους από τους οποίους γνώρισαν ο Ντοστογιέφσκι και ο Παπαδιαμάντης την Ορθοδοξία και οι οποίοι την ακτινοβολούν με τις απλές στιγμές και κινήσεις της καθημερινής ζωής σε αντίθεση με τους διανοουμένους που, τουλάχιστον στο έργο του Ντοστογιέφσκι, είναι φορείς της αλλοτριώσεως και της παρακμής. Αυτοί οι απλοί άνθρωποι είναι οι πραγματικοί άγιοι, γιατί εκτός του ότι βιώνουν ουσιαστικά το πνεύμα του Χριστού παραμένουν άγνωστοι και δεν αποκομίζουν τιμές και δόξες από τους ανθρώπους. Η απουσία τέτοιων πραγματικών αγίων είναι η πιο κρίσιμη έλλειψη της σύγχρονης ζωής.
Εγώ προσωπικά ένα μόνο άγιο άνθρωπο γνωρίζω. Είναι ένας αγράμματος ξυλουργός. Ένας φτωχός οικογενειάρχης. Ένας ακαταπόνητος δουλευτής. Πρόθυμος να κάνει ό,τι του ζητήσεις. Που τον κάνεις ό,τι θέλεις και δεν διαμαρτύρεται ποτέ. Που χρεώνει για τη θαυμάσια δουλειά του μόνο το μεροκάματό του. Που δεν καυχιέται για τίποτε. Που δεν διαμαρτύρεται και δεν παραπονείται για τίποτε, όχι γιατί είναι ανόητος αλλά γιατί είναι πραγματικά άγιος.
π. Φιλόθεος Φάρος- Η αλλοίωση του Χριστιανικού Ήθους