Σάββατο 29 Φεβρουαρίου 2020

Κυριακή της Τυροφάγου



Είμαστε αυτό που αποφασίζουμε εμείς να είμαστε.
Εμείς οι ίδιοι σχηματίζουμε την εικόνα του εαυτού μας και των άλλων. Δημιουργούμε κόλαση ή παράδεισο. Γύρω μας ή μέσα μας.
Κανέναν παράδεισο δεν φτιάχνει ο Θεός και οπωσδήποτε καμία κόλαση. Γιατί αυτά τα δύο δεν είναι κάποιοι τόποι συγκεκριμένοι, οριοθετημένοι…..είναι κατάσταση. Εσωτερική, του ίδιου του ανθρώπου, για τον εαυτό του και για τους άλλους.
Ο άνθρωπος που αγαπά, συγχωρεί και έτσι ο χώρος της ύπαρξης του διευρύνεται και «βλέπει» Το Θεό, γιατί βλέπει τους άλλους μέσα στην πραγματική τους ύπαρξη. Ο άνθρωπος που αφήνει τα παραπτώματα όλων των άλλων, γνωρίζεται με το Θεό και έτσι αφέονται και τα δικά του παραπτώματα.
Διώχνοντας τους λογισμούς (διότι όλα λογισμοί είναι) αφήνει χώρο μέσα του για τον Θεό, συν-χωρεί δηλαδή, δηλαδή εκτός από τους λογισμούς του, αρχίζει να χωρά και κάτι άλλο….
Τότε ο άνθρωπος αγαπά. Δεν εμποδίζεται πλέον να αγαπά. Δεν φοβάται να στερηθεί την αγωνιώδη ευχαρίστηση των φαγητών, των διασκεδάσεων, των σαρκικών του πειραμάτων….δεν φοβάται δηλαδή να μείνει χωρίς αυτά. Και όσο δεν φοβάται, τόσο ελευθερώνεται. Και όσο ελευθερώνεται τόσο δοκιμάζει και ακόμα λίγο περισσότερη σχέση με το Θεό, και ακόμα λιγότερη δέσμευση με τον κόσμο. Και όσο γνωρίζει τι είναι ο μέσα του κόσμος και ποια η ποιοτική διαφορά με τον έξω, τόσο περισσότερο ζει «εν κρυπτώ»….
Και όσο μετατίθεται η ύπαρξή μας προς τα μέσα και προς τα επάνω τόσο πιο πολύ, «αιώνια» γίνεται….
Όσο όμως βαραίνει με λογισμούς, με την μη συγχώρεση, με τροφές και σχέσεις σαρκικές και ατελέσφορες, με δήθεν αποταμιεύσεις και δανεισμούς, αντί να θησαυρίζουμε θησαυρούς επί της γης, θησαυρίζουμε αλυσίδες, δεσμεύσεις, βάρη, ασθένειες, πόνο….
Γιατί όταν θα μας ζητηθεί αυτό που μας δόθηκε, πρέπει να το αποδώσομε Καθαρό όπως το προσλάβαμε, στον Δημιουργό Του. Δίχως κατάκριση, κατάχρηση, φιλαυτία.
 Ξεκινάμε μιαν Νηστεία, σαν άθληση και με το σθένος ενός αθλητή. Για να δούμε τι είμαστε, με λιγότερο φαγητό, με λιγότερη οργή μέσα μας, με λιγότερη εξάρτηση από χρήματα και πρόσωπα.
Θα προχωρήσουμε λίγο αυτές τις ημέρες από το έξω το θορυβώδες, προς το έσω, το κρυπτό, για να δούμε, εάν δούμε, τι είναι αυτό το έσω και πόσο χαρά θα μας δώσει;
Για να γνωριστούμε με όλους αυτούς τους θησαυρούς που ούτε σκόρος και σκουριά τους καταστρέφει, ούτε και οι κλέφτες σκάβουν τους τοίχους και τους κλέβουν.
Γιατί η περίοδος Της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι περίοδος ανοιχτή στον ουρανό, της καρδιάς μας και του Νου μας.
Γιατί όπου είναι ο θησαυρός μας, εκεί είναι η καρδιά μας.
Που είναι αδελφοί μου οι θησαυροί μας;
Που είναι η καρδιά μας;



Καλό Στάδιο!

Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2020

ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΗΣ ΤΥΡΟΦΑΓΟΥ


Οίδε γαρ ο Πατήρ Υμών ων χρεία έχετε προ ων υμάς αιτείσαι ημών.

Ο Θεός γνωρίζει τις ανάγκες μας. Γνωρίζει τις πραγματικές μας ανάγκες. Αυτές που δεν γνωρίζουμε εμείς. Και μας ζητά να προσευχηθούμε, να αγιασθεί το όνομά Του, να έλθει η βασιλεία Του, να γίνει το θέλημά Του.
Αυτά που συνήθως ξεχνάμε εμείς. Εμείς που ζητάμε αυτά που έχουν να κάνουν με το δικό μας όνομα, τη δική μας βασιλεία και το δικό μας θέλημα.
Πράγματα περιορισμένα, πρόσκαιρα, πολλές φορές μάταια και ψευδή. Μας ζητά να αρκεστούμε στον άρτον ημών τον επιούσιο, στη γλυκιά τροφή που θα μας εξασφαλίσει την σημερινή μας υλική επιβίωση και να συγχωρήσουμε αυτούς που μας χρωστάνε, ή νομίζουμε ότι μας χρωστάνε.
Πόσο πλούσια, αδελφοί μου, τα νοήματα σήμερα.
Αυτός που ξέρει τις ανάγκες μας ζητά να Τον αναζητήσουμε, να ψάξουμε την βασιλεία Του και το θέλημά Του, έτσι όπως γίνεται στον ουρανό να γίνει και στη γη.
Μας γνωρίζει και θέλει μέσα από τη προσευχή να τον γνωρίσουμε. Να παραμερίσουμε το περιορισμένο αίτημα και να ανοιχτούμε στο άγνωστο. Είναι αυτό που λέει βασιλεία Των Ουρανών. Το άγνωστο.
Κάτι πέρα από τον άρτο τον επιούσιο, κάτι που προϋποθέτει να αποδεσμευτούμε απ’ ότι μας δένει με τους συνανθρώπους μας, τους γνωστούς. Να τους συγχωρήσουμε για να δούμε πέρα απ΄ αυτούς τι συμβαίνει. Πέρα από το καθημερινό ψωμί. Αυτό είναι η προσευχή.
Ένα άνοιγμα στο άγνωστο. Που ποτέ δεν πρέπει να κλείνεται σε γνωστά και τετριμμένα αιτήματα.
Όλα αυτά, όπως μας λέει σήμερα το Ευαγγέλιο, τα γνωρίζει ο Πατέρας πριν τα ζητήσουμε. Γι’ αυτό μας παρακινεί να ζητήσουμε κάτι άλλο:
Δηλαδή Βασιλεία Ουρανών, Αγιότητα Του Ονόματός του Θεού.
Να αφήσουμε λοιπόν το συνάνθρωπο μέσα από τις καρδιές μας.
Να πάψουμε έστω και για λίγο να ζούμε φυλακισμένοι και να κοιτάζουμε προς Τον Ουρανό.
Προσευχή είναι εκπαίδευση σε μια σχέση προσωπική, στην οποία για να μπεις πρέπει να έχεις εμπιστοσύνη. Να ξέρεις ότι ο Άλλος σε ξέρει και ξέρει και τις ανάγκες σου, έτσι ζητάς κάτι καλύτερο: Να τον γνωρίσεις και η προσευχή αντί να είναι επανάληψη μιας μονότονης και μονόπλευρης ζωής γίνεται το άνοιγμα σε ένα χώρο ελευθερίας.
Σε αυτό το χώρο υπάρχουμε αληθινά.
Και σήμερα μας δίνεται μια σημαντική πληροφορία: Ότι ο Θεός ξέρει τις ανάγκες μας πριν τις ζητήσουμε εμείς.

Ας προσευχηθούμε τότε για κάτι άλλο……

Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2020

Κυριακή της Απόκρεω


Κύριε,
«Πότε σε είδομεν……»
Ολόκληρη την ζωή μας, αναζητούμε τον εαυτό μας, ψάχνουμε το πρόσωπό μας, σε καθρέπτες, φωτογραφίες, ρόλους, ενδυμασίες και μεταμφιέσεις…..
Ολόκληρη την ζωή μας, λέμε πως ψάχνουμε τον Κύριο, πολλοί από εμάς είμαστε σίγουροι πως Τον γνωρίζουμε και αυτήν μας την βεβαιότητα, συχνά, την αποκαλούμε, πίστη.
Και δεν ξέρουμε τίποτα, και αυτή η πίστη, συχνά είναι μια μίμηση, μια μίμηση πίστης άλλων, που δεν γνωρίσαμε, ούτε έχουμε μερίδα από την πίστη τους.
Αναζητήσαμε στους αγίους πολλές φορές να μοιάσουμε και τους τιμήσαμε με εικόνες και τελετές και γονυκλισίες και βέβαια μείναμε απ’ έξω. Το εγώ μας τράφηκε και αυξήθηκε και μας απομάκρυνε όλο και πιο πολύ από το απλό, το τόσο απλό:
«Κύριε, πότε σε είδομεν…..»
Μα ο Κύριος μπορούσε να γίνει ορατός μέσα από κάθε συν-άνθρωπο μας. Αλλά από ποιόν συνάνθρωπο; Εκείνον που η πτωχεία του τον άφηνε τόσο κενόν που να βρίσκει χώρο ο Θεός. Γιατί για να έρθει ο Θεός πρέπει να φύγουν όλα τ’ άλλα. Να αδειάσεις……..
Και πότε γίνεται αυτό;
Όταν διψάς, πεινάς και αφανίζεσαι, όταν είσαι ξένος, δηλαδή μόνος και μέσα σ’ αυτήν την μοναξιά ενοικεί ο Θεός. Όταν είσαι ασθενής και η αδυναμία της αρρώστιας σε κάνει δοχείο κατάλληλο να ενοικήσει ο Θεός. Όταν είσαι στη φυλακή και σου λείπουν τα πάντα τότε, στρέφεσαι προς τον Θεό. Και ο Θεός έρχεται!!! 
Μ’ όλα αυτά, αδειάζεις από το εγώ, αδελφοί μου, μένεις μόνος, φτωχός, γυμνός, διψών και πεινών και τότε έρχεται το Όλον, το απόλυτο τίποτε συναντά το απόλυτο Όλον.
Ο άνθρωπος πρέπει να φθάσει να δεχθεί, να γίνει απόλυτα παθητικός, ήσυχος, αφημένος από όλα, και ο Θεός είναι Αυτός που έρχεται.
Ο Θεός δίνει και ο άνθρωπος δέχεται.
Είναι πιο εύκολο να προσευχηθεί ο ασθενής, απ’ ότι ο υγιής, εκείνος που πεινά, από τον χορτασμένο.
 Αυτός που στερείται, που χάνει τα πάντα, αφανίζει το εγώ και εκεί που θα λείψει το εγώ, αυτόματα, εύκολα, θα έλθει ο Θεός.
Και θα ενωθεί μαζί του.
Κι εμείς, όσοι επιστεφθήκαμε ασθενείς, πεινώντες, ή διψώντες, ή φυλακισμένους, πήραμε γεύση Θεού, γιατί, μπορεί για άλλο λόγο να πήγαμε, ούτε που καταλάβαμε που πηγαίναμε και αντί για φυλακισμένους βρήκαμε ελεύθερους, πιο ελεύθερους από εμάς, αντί για ασθενείς, βρήκαμε υγιέστερους από εμάς. Γιατί μέσα σε αυτήν τους  την πτωχεία, βρήκε χώρο ελεύθερο και ενοίκοισε ο Κύριος.
Κι εμείς, συχνά χωρίς καν να το καταλάβουμε εποτίσαμε τον Κύριο, Του εδώκαμε φαγείν και Τον εθρέψαμε.
Και είναι αυτή η συνάντηση τόσο απλή, που ούτε το καταλάβαμε.
Γιατί ούτε που καταλάβαμε πόσο εγγύς είναι ο Κύριος, πόσο πλησίον. Και με την ίδια ευκολία, με την ίδια ανοησία, χάσαμε το ραντεβού μαζί Του πάλιν γιατί δεν υποψιασθήκαμε πόσο δίπλα μας ήταν, σε ποιόν δίπλα μας ήταν.
Επειδή ο Θεός βρήκε χώρο στους ελάχιστους αδελφούς μας, γιατί μέσα σε αυτό το ελάχιστο έμεινε χώρος για τον Θεό.
Τους υπόλοιπους χώρους τους γέμισε η αλαζονεία μας, η απληστία, η φιλαυτία μας.
Η απάντηση στο «Κύριε, πότε σε είδομεν…» είναι απλή. Είναι γύρω μας και μέσα μας. Όμως πρέπει να πεινάσουμε, να διψάσουμε, να γυμνητεύσουμε, να μπούμε σε φυλακή. Ή να ανακαλύψουμε τους αδελφούς μας που είναι γυμνοί, πεινώντες, διψώντες ή εν φυλακή.
Πάντα ο μέσα εαυτός αναγνωρίζει τον έξω εαυτό.
Για να είδομε τον Κύριο στον συνάνθρωπο που πεινά, πρέπει οι ίδιοι εμείς να πεινάσουμε, να αφήσουμε να πεινάσουμε, να γυμνωθούμε, να διψάσουμε πολύ.
Να αναγκάσουμε τον εαυτό μας σε φυλακή.
Τότε θα αναγνωρίσουμε τον πλησίον, ως οικείον, ως εαυτόν.
Και ως τον ίδιον τον Θεόν.

Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2020

Κυριακή του Ασώτου

«…Πάτερ, δος  μοι το επιβάλλον μέρος της ουσίας»

Το επιβάλλον μέρος, λοιπόν. Ο άνθρωπος πάντοτε από εκεί θα ξεκινάει την ξενιτιά του και το μακρύ του ταξίδι. Από το επιβάλλον μέρος…..Από το να μην κατανοεί το όλον, την απόλυτη ενότητα του με τον Κτίστη. Με αυτό που τον ενώνει με τον Πατέρα.
Είμαστε κτιστά όντα, ομοούσιοι με τη κτίση με διαφορετική όμως υπόσταση. Προερχόμαστε όλοι από την ίδια φύση, από εκείνον τον ίδιο «χουν» που έλαβε ο Δημιουργός και μας έφτιαξε, όλους, και ενεφύσησε την δημιουργική του Πνοή με ελεύθερη θέληση. Από το μηδέν προς το είναι. Από την εικόνα, λοιπόν, στο καθ’ ομοίωσιν. Και αυτή είναι η ουσία και όχι το επιβάλλον μέρος της ουσίας.
Από αυτήν και με αυτήν την υπέροχη αγάπη φτιαχθήκαμε, γεννημένοι από την εκρηκτική θέληση του Θεού για Ζωή και για όντως Ζωή.
Έτσι γεννιόμαστε όλοι, εκ του μη όντως εις το είναι, πάντα, νυν και αεί, μέσα στις αγκάλες του Πατρός.
Και όμως, πόσο εύκολα αποδημούμε –ή νομίζουμε ότι αποδημούμε- εις χώραν μακράν, αναζητώντες εκείνο που έχουμε και ποτέ δεν χάσαμε, ψάχνοντας, αυτό που είμαστε. Δαπανώμεθα ζώντες ασώτως, και αφού δαπανήσουμε τα πάντα από το μέρος της ουσίας που « κατέχουμε», προσκολλούμεθα σε κάποιον από τους πολίτες της χώρας της ξενιτίας μας, γιατί αδυνατούμε πλέον να υπάρξουμε μόνοι μας. Υποδουλωνόμεθα στον άλλο. Και βόσκουμε πια τους χοίρους των επιθυμιών μας στους αγρούς, της ερημιάς μας.
Μια πορεία μονόδρομος από το όλον στο κατά μέρος και συχνά, στο τίποτα, σε λιμών ισχυρόν.
Από την ελευθερία της ευλογίας του Πατέρα εις την υποδούλωσιν μας σε ξένες προς εμάς, καταστάσεις.
Μα εκείνη η Πρώτη Αγάπη, η Ακέραια, η Ολοκληρωτική, δεν σβήνεται από μέσα μας. Η αγάπη, όταν είναι τέτοια σαν εκείνη του  Πατέρα της παραβολής αλλοιώνει για πάντα τον άνθρωπο.
Μα και όσοι γνωρίσαμε μιαν τέτοια αγάπη, ή όσοι προσφέραμε μιαν τέτοια αγάπη, το ξέρουμε, ότι πλέον κι αν τρώμε, κάποτε, από των κερατίων ών ήσθιον οι χοίροι λιμώ απολλύμεθα..
Ποτέ δεν θα χορτάσουμε με κάτι λιγότερο. Γιατί αυτό που αλλοιώνει τον άνθρωπο  οριστικά, είναι η αγάπη. Και αυτό είναι που θα τον οδηγεί πάντοτε προς το Θεό. Είναι ένας φυσικός δεσμός, χωρίς βία, χωρίς ανάγκη, χωρίς χρονικό προσδιορισμό. Θα έλεγα είναι μια αγάπη υποστατική.

Ελεύθερα δίδεται, ελεύθερα επιστρέφει.
Υπάρχει και όταν αποδημούμε εις χώραν μακράν, υπάρχει όταν διασκορπίσουμε την ουσίαν μας ζώντες ασώτως, υπάρχει και όταν αναστώμεθα και πορευόμεθα πίσω, στον εαυτό μας. Και επειδή αυτή η αγάπη που ζητεί τα εαυτοίς, μας αγκαλιάζει εύκολα, και εύκολα και εμείς δεχόμαστε αυτήν αγκαλιά.
Εύκολα τότε και εμείς, επιτέλους, θα εκδηθούμε τα ράκη της έως τώρα ξενιτίας μας και θα ενδυθούμε την στολήν την πρώτην.
Εύκολα, αβίαστα και ελεύθερα και εντελώς δωρεάν θα φορέσουμε το δακτύλιον της ευγενικής μας καταγωγής και στα πόδια υποδήματα και τότε θα αρχίσουμε να ευφραινόμαστε.
Γιατί μέσα σε αυτή τη κατάσταση θα είμαστε, ξανά, ο εαυτός μας. Αυτό που από πριν ήμασταν αλλά δεν καταλαβαίναμε. Και τότε σε ολόκληρο τον κόσμο μας, θα υπάρχει Γιορτή. Έτσι θα νιώθουμε εμείς.  Τον κόσμο σε γιορτή. Επειδή θα έχουμε επιστρέψει στον Πατέρα.
Μπορεί, αδελφοί μου, όταν θα αξιωθούμε να νιώθουμε αυτήν την χαρά, να υπάρχει κάποιος από εμάς, ομοούσιος αδελφός, που να μην συμμετέχει. Ίσως γιατί δεν πόνεσε τόσο και δεν καταλαβαίνει τον πόνο μας, ή ίσως δεν έφυγε ποτέ και δεν ξέρει τη χαρά της επιστροφής. ‘Η ίσως κι εκείνος ακόμα να πεινά και να νομίζει ότι δεν έλαβε και δεν έφαγε ποτέ ούτε ερίφιον με τους φίλους του, για να ευφρανθεί. Κι αυτός, ίσως μέχρι τώρα δεν χάρηκε τη περιουσία του…..
Αν γύρω μας υπάρχει αδελφός που δεν συμμετέχει στην ζωή μας, στην χαρά μας, υπάρχει γιατί δεν κατάλαβε τον πόνο μας.
Κι εκείνος από κάποιον δρόμο έρχεται προς το Πατέρα, διαφορετικό από δικό μας, σίγουρα, αλλά κι εκείνος πεινά. Σε άλλους αγρούς περιπλανήθη αυτός, σε άλλους εμείς.
Ο καθ’ ένας με τη πείνα του και τη δίψα του, την δική του, τη προσωπική.
Αλλά για όλους «ευφρανθήναι δε και χαρείναι έδει».
Τα πάντα προσφέρονται σε όλους μας, από όποιον δρόμο κι αν επιστρέφουμε. Για αυτό ας μην οργισθούμε ο ένας για τον άλλο ποτέ και ας εισέλθουμε στην χαρά του Πατρός και του Άλλου. Γιατί όσο κι αν μοιάζουμε διαφορετικοί είμαστε ίδιοι στο κατ’ εικόνα κι αν ταξιδεύουμε προς το καθ’ ομοίωσιν, κατά Θεόν, δηλαδή, Θα ενωθούμε στην χαρά του Πατρός και τότε νεκροί θα ήμασταν και θα ζήσουμε, απολωλοκότες και θα ευρεθώμεν.

   Εν Χριστώ.

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2020

Συμβουλές του Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

Θυμήσου, θυμήσου αγαπημένο μου παιδί όλα τα συμβάντα της ζωής μας είναι μέρος της παντελώς άγνωστης οικονομίας του Θεού.
Τώρα δεν καταλαβαίνουμε τη σημασία τους, αλλά πιο αργά θα τα καταλάβουμε. Τώρα αισθανόμαστε ότι είμαστε αδικημένοι και λοιδορούμενοι. Αργότερα θα καταλάβουμε ότι από τα πάντα θα μπορούσαμε να έχουμε ένα τεράστιο όφελος: τον ταπεινό λογισμό.
Εσύ τώρα να προσπαθήσεις να πλησιάσεις το Θεό όσο πιο πολύ μπορείς με τη προσευχή και τη άσκηση. Τήρησε το κανόνα που σου έχει δώσει ο πνευματικός σου και προσπάθησε να αισθανθείς το Θεό.
Κάνε οτιδήποτε για να Τον ζήσεις να Τον βάλεις στη καρδιά σου. Να μαλακώσει η καρδούλα σου, παιδί μου, από το άγγιγμα της χάρης, κάθε στιγμή όταν σκέφτεσαι πόσο πολύ σε αγαπάει ο Θεός και πόσο σε προστάτεψε από το ψυχικό θάνατο, προστατεύοντας σε από τις βρωμιές που φέρνουν οι δαίμονες στο μυαλό των ανθρώπων…
Ο γλυκύτατος Ιησούς να είναι πάντα στις σκέψεις σου, να είναι ένα λιμάνι στο οποίο θα επανέρχεσαι ξανά και ξανά …
Επίσης μη διστάσεις να καλείς τη Παναγία σε βοήθεια όποτε έχεις ανάγκη και όχι μόνο.
Να συνεχίσεις το δρόμο σου με θάρρος με πολύ θάρρος. Χάρισε τη καρδιά σου στο Κύριο και Εκείνος θα της δώσει όλες τις βιταμίνες και όλη τη ενέργεια που χρειάζεται για να μη καταρρεύσει. Τίποτε να μη σου φαίνεται δύσκολο.
Κάποιος Άλλος αδερφέ κυβερνάει το σύμπαν και όχι οι μεγάλοι του κόσμου τούτου…
Θάρρος, θάρρος, το βλέμμα ψηλά και θα δεις τον Κύριο, όταν θα κλάψεις, όταν θα ψάξεις με λαχτάρα, όταν θα ματώσεις, ίσως θα Τον δεις πως σου απλώνει το στέφανο με το Αγαπητικό και Παρηγορητικό χέρι Του.
Μην θλίβεσαι, μη λυπάσαι πιο πολύ από όσο πρέπει, γιατί έτσι δίνεις δικαιώματα στο πονηρό να σε χτυπάει με δύναμη…
Κάνε τη καρδιά σου μοναστήρι. Χτύπα εκεί το σήμαντρο, κάλεσε εκεί για αγρυπνία, θυμίασε και ψιθύρισε ακατάπαυτα προσευχές. Ο Θεός είναι δίπλα σου … 

(Απόσπασμα από ανέκδοτες επιστολές Αγίου Λουκά Κριμαίας προς πνευματικό του παιδί)




Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2020

Βίος του Αγίου Φωτίου του Μεγάλου, πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως

Ο Μέγας Φώτιος γεννήθηκε το 810 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη από ευσεβή και επιφανή οικογένεια, που αγωνίσθηκε για την τιμή και προσκύνηση των ιερών εικόνων. Οι γονείς ήταν ο Άγιος Σέργιος  και Ειρήνη και καταδιώχθηκαν επί του εικονομάχου αυτοκράτορα Θεοφίλου . Ο Άγιος Σέργιος ήταν αδελφός του Πατριάρχου Ταρασίου και περιπομπεύθηκε δέσμιος από το λαιμό ανά τις οδούς της Κωνσταντινουπόλεως, στερήθηκε την περιουσία του και εξορίσθηκε μετά της συζύγου του και των παιδιών του σε τόπο άνυδρο, όπου από τις ταλαιπωρίες πέθανε ως Ομολογητής.
Ο ιερός Φώτιος διέπρεψε πρώτα στα ανώτατα πολιτικά αξιώματα. Όταν με εντολή του αυτοκράτορα απομακρύνθηκε βιαίως από τον πατριαρχικό θρόνο ο Πατριάρχης Ιγνάτιος, ανήλθε σε αυτόν, ο ιερός Φώτιος, ο οποίος διακρινόταν για την αγιότητα του βίου του και την τεράστια μόρφωσή του. Η χειροτονία του εις Επίσκοπο έγινε την ημέρα των Χριστουγέννων του έτους 858 μ.Χ. Προηγουμένως βέβαια εκάρη μοναχός και ακολούθως έλαβε κατά τάξη τους βαθμούς της ιεροσύνης.
Ο ιερός Φώτιος με συνοδικά γράμματα ανακοίνωσε, κατά τα καθιερωμένα, τα της εκλογής του στους Πατριάρχες της Ανατολής και τόνισε την αποκατάσταση της ειρήνης στην Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης. Αλλά πριν ακόμα προλάβει να την παγιώσει επήλθε ρήξη μεταξύ των ακραίων πολιτικών και των οπαδών του Πατριάρχη Ιγνατίου, των «Ιγνατιανών». Οι «Ιγνατιανοί», συγκεντρώθηκαν στο ναό της Αγίας Ειρήνης, αφόρισαν τον ιερό Φώτιο και ανακήρυξαν Πατριάρχη τον Ιγνάτιο. Ο Άγιος Φώτιος συγκάλεσε Σύνοδο στο ναό των Αγίων Αποστόλων για την αντιμετώπιση του ανακύψαντος ζητήματος. Η Σύνοδος καταδίκασε ως αντικανονικές τις ενέργειες των «Ιγνατιανών» και τόνισε ότι ο Ιγνάτιος, αφού παραιτήθηκε από τον θρόνο, δεν ήταν πλέον Πατριάρχης και ότι εάν διεκδικούσε και πάλι την επιστροφή του στον πατριαρχικό θρόνο, τότε αυτόματα θα υφίστατο την ποινή της καθαιρέσεως και του αφορισμού.
Ο μεγάλος αυτός πατέρας της Εκκλησίας ιερούργησε, ως άλλος Απόστολος Παύλος, το Ευαγγέλιο. Αγωνίσθηκε για την αναζωπύρωση της ιεραποστολικής συνειδήσεως, που περιφρουρεί την πνευματική ανεξαρτησία και αυτονομία των ορθοδόξων λαών από εισαγωγές εθίμων ξένων προς την ιδιοσυγκρασία τους, με σκοπό την αλλοίωση της ταυτότητος και της πνευματικής τους ζωής. Διότι γνώριζε ότι ο μέγιστος εχθρός ενός λαού είναι η απώλεια της αυτοσυνειδησίας του, η φθορά της πολιτισμικής του ιδιοπροσωπίας και η αλλοίωση του ήθους του. Ο ιερός Φώτιος γνώριζε την ιεραποστολική δραστηριότητα του ιερού Χρυσοστόμου, αφού αναφέρεται πολλές φορές στο έργο αυτό και μάλιστα επηρεάστηκε από αυτή στο θέμα της χρήσεως των επιτόπιων γλωσσών και των μοναχών ως ιεραποστόλων. Επί ημερών του εκχριστιανίσθηκε το έθνος των Βουλγάρων, το οποίο μυσταγώγησε προς την αμώμητη πίστη του Χριστού και το αναγέννησε με το λουτρό του θείου Βαπτίσματος.
Ο ιερός Φώτιος διεξήγαγε μεγάλους και επιτυχείς αγώνες υπέρ της Ορθοδόξου πίστεως εναντίων των Μανιχαίων, των Εικονομάχων και άλλων αιρετικών και επανέφερε στους κόλπους της Καθολικής Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας πολλούς από αυτούς.
Το θεολογικό του έργο δικαίωνε τους αγώνες της Εκκλησίας, βεβαίωνε την Ορθόδοξη πίστη και ενέπνεε την Εκκλησιαστική συνείδηση για την συνεχή εγρήγορση του όλου εκκλησιαστικού Σώματος. Υπό την έννοια αυτή η εκκλησιαστική συνείδηση διέκρινε στο πρόσωπό του τον υπέρμαχο της Ορθοδόξου πίστεως και τον εκφραστή του αυθεντικού φρονήματος της Εκκλησίας. Σε οιονδήποτε στάδιο του βίου και αν παρακολουθήσουμε τον ιερό Φώτιο, είτε στην βιβλιοθήκη, επιδιδόμενο σε μελέτες, είτε ως καθηγητή της φιλοσοφίας στο πρώτο Πανεπιστήμιο της Μεσαιωνικής Ευρώπης της Μαγναύρας σε μια εποχή που η Δύση ήταν ακόμη βυθισμένη στο τέλμα των σκοτεινών αιώνων, είτε υπουργούντα σε αξιώματα μεγάλα και περιφανή της Πολιτείας, είτε κοσμούντα τον αγιότατο Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας, είτε εξασκούμενο στην ελεημοσύνη και τη φιλανθρωπία, είτε υφιστάμενο την παραγνώριση των ανθρώπων και τις σκληρές στερήσεις δύο εξοριών, παντού αναγνωρίζουμε τον μαχόμενο υπέρ της αληθούς Ορθοδόξου πίστεως, της «ποστολικς τ κα πατρικς παραδόσεως» και «τς προγονικς εσεβείας», η οποία αποτελεί και το περιεχόμενο της πατερικής διδασκαλίας αυτού. Γι’ αυτό και ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Βασίλειος καταθέτοντας τη συνείδηση της Εκκλησίας περί της πρώιμης αγιοποιήσεως του μεγάλου Ιεράρχου, γράφει: «Φώτιος γρ ν μακάριος, φωτς κτίσι φερωνύμος το νόματος πλήθει διδασκαλιν καταλάμψας τ πέρατα, ξ ατν σπαργάνων φιερωθες τ Χριστ, ς πρ τς ατο εκόνος δημεύσει κα ξορία, τούτοις δ τος θλητικος κ προοιμίου γώσι συγκοινωνήσας τ γεννήτορι, ο κα ζω θαυμαστ κα τ τέλος πέραστον, π Θεο τος θαύμασι μαρτυρουμένη».
Η ζωντανή Ορθόδοξη πίστη, κατά τον ιερό Πατέρα, η πίστη της αληθείας, είναι η αρχή της Χριστιανικής μας υποστάσεως και επιβάλλει την συνεχή προσπάθεια για το «νακεφαλαιώσασθαι τ πάντα ν Χριστ, τ π τος ορανος κα τ π τς γς», για την πραγμάτωση της «καινς κτίσεως», που επιτυγχάνεται με τη δυναμική γεφύρωση, σύνδεση και αλληλοπεριχώρηση του θείου και ανθρώπινου στοιχείου. Ο Χριστός ενώνει στο πρόσωπό Του τη θεία με την ανθρώπινη φύση. Αυτό σημαίνει ότι η θεότητα και η ανθρωπότητα έχουν εν Χριστώ ένα κοινό τρόπο υπάρξεως και αυτός ο τρόπος είναι η ενότητα, η αλληλοπεριχώρηση των προσώπων, η κοινωνία της αγάπης. Η ένωση της θείας με την ανθρώπινη φύση στο πρόσωπο του Χριστού δεν είναι μία αφηρημένη αρχή. Φανερώνεται σε εμάς, όπως φανερώνεται πάντοτε η φύση: μόνο ως τρόπος υπάρξεως, δηλαδή ως δυνατότητα ζωής. Είναι η δυνατότητα να ζήσουμε, να πληρωθεί η απύθμενη δίψα για ζωή που βασανίζει την ύπαρξή μας, να ζήσουμε όλες τις δυνατότητες της ζωής νικώντας την αναπηρία και τον θάνατο της τεμαχισμένης υπάρξεως. Αρκεί να αποδεχθεί ο άνθρωπος την αμαρτία και αποτυχία του και να ζήσει την κένωση του Χριστού, τη ζωή του Θεού. Η αληθινή Χριστιανική ζωή είναι η γέφυρα που συνδέει τον ουρανό με την γη, η συνεχής πηδαλιούχηση του πορθμείου εκείνου, το οποίο, όπως λέγει ο ιερός Φώτιος, έρχεται από τον ουρανό και «διαπορθμεύει μν τν κεθεν γαθοειδ κα θείαν εμένειαν» και Χάρη. Αυτό ακριβώς είναι το αληθινό ήθος της Ορθοδοξίας: η αναγέννηση, ένωση, μετοχή και κοινωνία με τον Χριστό διά του Αγίου Πνεύματος.
Το Ορθόδοξο, λοιπόν, ήθος, που είναι η κοινωνία του προσώπου με τον Θεό Πατέρα εν Χριστώ διά του Αγίου Πνεύματος και ο αγιασμός του όλου ανθρώπου στην οδό της θεώσεως αρχίζει να υπάρχει μόνο όταν έχουμε ως προϋπόθεση την ορθή πίστη, την ορθοδοξία. Γι’ αυτό ουδέποτε ο Άγιος ανέχθηκε οποιαδήποτε παρασιώπηση ή παραφθορά της αλήθειας.
Γράφει χαρακτηριστικά ο ιερός Φώτιος προς τον Πάπα Νικόλαο, για τα οποία πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη ΠΡΟΣΟΧΗ «τ οκουμενικας κα κοινας τυπωθέντα ψήφοις πάσι προσήκει φυλάττεσθαι». Διότι, διά της επιμελούς φυλάξεως της διδασκαλίας των Οικουμενικών Συνόδων, «πσα καινοτομία κα αρεσις πελαύνεται, τ δ τς ρθοδοξίας κήρατον κα ρχαιοπαράδοτον φρόνημα τας εσεβούντων ψυχας ες δίστακτον σεβασμιότητα καθιδρύνεται». Έτσι η μία γενεά, μετά φόβου Θεού, παραδίδει στην επερχόμενη τα της πίστεως πολύτιμα κεφάλαια που έλαβε, με πλήρη συναίσθηση ότι και η επερχόμενη θα διατηρήσει αλώβητη την πίστη. Σε μία ομιλία του ο Άγιος εξαίρει τη σπουδαιότητα της συνεχιζόμενης ανελλιπώς διαδοχής: «Πρ τς βδόμης Συνόδου, σχε πρ ταύτης Πρώτη πολλν ν μέρει τς πράξεις μιμήσασθαι. Δευτέρα τν Πρώτην πογραμμν κα τύπον δέξατο, τς δ Τρίτης ατ μετ τν πρώτην πρξε παράδειγμα, να δ κα Τετάρτην ταυτας πλούτει μιμήσασθαι κα τας φεξς πρχον α προλαβούσαι διδάσκαλοι». Η απαρίθμηση εδώ των Συνόδων δεν είναι συμπτωματική. Για τον Άγιο, τον της απλανούς γνώσεως κανόνα, το παρελθόν, η παράδοση, τα γενόμενα στο άγιο Σώμα της Εκκλησίας του Χριστού δεν αποτελούν απλά ιστορικά γεγονότα. Μάλλον αποτελούν υπόδειγμα, τύπο για το μέλλον του Κυριακού Σώματος. Γι’ αυτό και δεν επιμένει μόνο στην ιστορική παράδοση ή μετάδοση, ούτε μόνο για τον κληρονομικό χαρακτήρα της διδασκαλίας, αλλά προ παντός για την πληρότητα της αλήθειας, για την ταυτότητα και την συνέχεια της καθολικής εμπειρίας της Εκκλησίας, για τη ζωή της μέσα στη χάρη, για το παρόν μέσα στο οποίο κατοικεί ήδη το μέλλον, για το μυστήριο της πίστεως.
Η ενότητα, η αγιότητα και η καθολικότητα της Εκκλησίας συμπληρώνονται και καταξιώνονται με την αποστολικότητά της. Στην αρχιερατική προσευχή του Ιησού ο αγιασμός και η καθολική ενότητα της Εκκλησίας συνδέονται άμεσα με την αποστολικότητα: «να κόσμος πιστεύση, τι Σ μ πέστειλας». Έτσι η αποστολικότητα γίνεται οντολογικό γνώρισμα της Εκκλησίας, που εκφράζει και τα άλλα γνωρίσματά της. Η Εκκλησία είναι αποστολική, γιατί συνεχίζει την αποστολή του Χριστού και των Αποστόλων Του μέσα στον κόσμο. Ο ιστορικός σύνδεσμός της με τους Αποστόλους και η βεβαίωση του συνδέσμου αυτού με την αναγωγή των κατά τόπους Εκκλησιών και των Επισκόπων στους Αγίους Αποστόλους αποτελούν τα εξωτερικά τεκμήρια της αποστολικής ιδιότητας και διαδοχής. Το ηθικό δε αίτημα της αποστολικότητας της Εκκλησίας είναι η υποχρέωση για πιστότητα στην αποστολική παράδοσή της, η οποία εξασφαλίζει την ταυτότητα και ενότητα του ζώντος Σώματος. «Τοτο γρ τν ποστόλων τ κήρυγμα, τοτο τν Οκουμενικν Συνόδων τ φρόνημα».
Αγωνιζόμενος ο Άγιος Φώτιος υπέρ «τς πίστεως μν τν Χριστιανν…., τς χράντου κα ελικρινος λατρείας, κα τν περ ατν μυστηρίων», στην εγκύκλιο επιστολή του, το 867 μ.Χ., που απευθυνόταν προς τους κατά Ανατολάς Επισκόπους και Πατριάρχες, στρέφεται στην καταπολέμηση της αιρέσεως, «κατ πάσης αρέσεως», που αποτελεί την ενότητα και την ακεραιότητα της Ορθοδοξίας και συγχρόνως καλεί όλους να είναι άγρυπνοι εναντίων κάθε δυσέβειας. Ο Μέγας Φώτιος, γνωρίζοντας ότι κάθε εκτροπή από την αληθή πίστη έχει ως συνέπεια την έκπτωση από την πνευματικότητα, κατακρίνει «τ τς γνώμης ρρωστηκς κα στήρικτον» και καταδικάζει, ως «μαρτίαν πρς θάνατον», κάθε εκτροπή από την Ορθοδοξία και την «τν παραδοθέντων θέτησιν» ή «καταφρόνησιν» από εκείνους που «κατ τν δίων ποιμένων περήφανον ναλαμβάνουν φρόνημα, κεθεν δ κατ το κοινο Ποιμένος κα Δεσπότου παρατείνουν τν πόνοιαν». Επί της βάσεως αυτής αντέκρουσε όχι μόνο τους εικονομάχους αλλά και τις παπικές αξιώσεις και το γερμανοφραγκικό δόγμα του filioque, το οποίο διασαλεύει την κοινωνία των αγιοπνευματικών προϋποθέσεων και ενεργειών και δεν έχει θέση μέσα στην κοινωνία του Σώματος της Εκκλησίας και της κοινότητος των αδελφών. Γι’ αυτό και η Σύνοδος, η οποία συνήλθε τον Ιούλιο ή Αύγουστο του 867 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, καθαίρεσε τον Πάπα Νικόλαο για τις αντικανονικές του ενέργειες, ενώ αποδοκίμασε τη διδασκαλία του filioque και τα ρωμαϊκά έθιμα. Μάλιστα η εγκύκλιος επιστολή του ιερού Φωτίου για τα θέματα αυτά, μετά τη συνοδική κατοχύρωση του περιεχομένου της, κατέστη ένα σταθερό πλέον κριτήριο για την αξιολόγηση των σχέσεων Ανατολής και Δύσεως.
Η δολοφονία του αυτοκράτορα Μιχαήλ του Γ’, από τον Βασίλειο Α’ τον Μακεδόνα, συνοδεύτηκε και με κρίση στην Εκκλησία. Ο νέος αυτοκράτορας τάχθηκε υπέρ της προσεγγίσεως Κωνσταντινουπόλεως και Ρώμης και αναζήτησε ερείσματα στους «Ιγνατιανούς». Ο ιερός Φώτιος υπήρξε το θύμα αυτής της νέας πολιτικής σκοπιμότητας του αυτοκράτορα, ο οποίος εκθρόνισε τον Άγιο Φώτιο και αποκατέστησε στον θρόνο τον Πατριάρχη Ιγνάτιο. Η Σύνοδος του έτους 869 μ.Χ., που συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη, στο ναό της Αγίας Σοφίας, αναθεμάτισε τον Άγιο Φώτιο, όσοι δε Επίσκοποι χειροτονήθηκαν από αυτόν ή παρέμεναν πιστοί σε αυτόν καθαιρέθηκαν και όσοι από τους μοναχούς ή λαϊκούς παρέμειναν οπαδοί του αφορίσθηκαν. Ο ιερός Φώτιος καθ’ όλη την διαδικασία και παρά την προκλητική στάση των αντιπροσώπων του Πάπα τήρησε σιγή, τους υπέδειξε να μετανοήσουν και αρνήθηκε να δεχθεί την αντικανονική ποινή. Στη συνέχεια εξορίστηκε και υποβλήθηκε σε ποικίλες και πολλαπλές στερήσεις και κακουχίες. Επακολούθησε βέβαια η συμφιλίωση των δύο Πατριαρχών, Φωτίου και Ιγνατίου, αλλά ο θάνατος του Ιγνατίου, στις 23 Οκτωβρίου του 877 μ.Χ., επέτρεψε την αποκατάσταση του ιερού Φωτίου στον πατριαρχικό θρόνο μέχρι το έτος 886 μ.Χ. κατά τον οποίο εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από το διαδεχθέντα τον αυτοκράτορα Βασίλειο δευτερότοκο υιό του Λέοντα ΣΤ’ τον Σοφό.

Ο Άγιος Φώτιος κοιμήθηκε οσίως το έτος 891 μ.Χ. όντας εξόριστος στην ιερά μονή των Αρμενιανών, όπως άλλοτε ο θείος και ιερός Χρυσόστομος στα Κόμανα του Πόντου. Το ιερό και πάντιμο σκήνωμα του Αγίου και Μεγάλου Φωτίου εναποτέθηκε στην λεγόμενη μονή της Ερημίας ή Ηρεμίας, που ήταν κοντά στην Χαλκηδόνα. Παλιότερα η Σύναξή του ετελείτο στο Προφητείο, δηλαδή στο ναό του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου, που βρισκόταν στη μονή της Ερημίας, ενώ τώρα τελείται στην ιερά πατριαρχική μονή της Αγίας Τριάδος στη νήσο Χάλκη, όπου ιδρύθηκε και η Θεολογική Σχολή της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.

Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2020

Εις την Υπαπαντή Του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού


Ζούμε μεγάλο μέρος της ζωής μας, περιμένοντας….Για αυτό δεν ζούμε πραγματικά….γιατί, αντί να ζούμε…, περιμένουμε…
Να εκπληρωθεί ο χρόνος για το ένα ή το άλλο, να γίνουμε αυτό ή το άλλο, να αποκτήσουμε, ή αργότερα, περιμένουμε, πάλι περιμένουμε, να γίνουν κάτι οι άλλοι, οι δικοί μας άνθρωποι. Περιμένουμε πότε και εκείνοι θα εκπληρώσουν τις δικές τους ή τις δικές μας προσδοκίες.
Και ο χρόνος που μας δόθηκε για να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, περνά χωρίς να έρθουμε ποτέ στον εαυτό μας.
Πάντα έξω….,πάντα εκτός του Ναού,….και από τον όμορφο κόσμο που μας χάρισε ο Θεός, εμείς, πάντα περιμένουμε, καθηλωμένοι βέβαια, στα λίγα τετραγωνικά μέτρα που επιλέξαμε να ζούμε.
Και δεν ζούμε…….Τι δεν ζούμε;
Αυτό που τόσο φανερά συμβαίνει γύρω μας και μέσα μας…
Την Βασιλεία των Ουρανών!  Γιατί, η Βασιλεία των Ουρανών είναι μέσα μας και έξω μας, αλλά όχι κάπου μακριά, είναι Δίπλα, αλλά δεν την βλέπουμε…Γιατί σχεδόν ποτέ δεν μπαίνουμε μέσα μας, όλο είμαστε με το βλέμμα στραμμένο στους άλλους.
Και ο Συμεών σήμερα, ήλθε εν τω Πνεύματι εις το Ιερόν…εν αυτώ τω Πνεύματι που ζωοποιεί τα πάντα, που συνέχει τα πάντα, που μας κρατάει ζωντανούς….. «μη ιδείν θάνατον πριν ή ίδη τον Χριστόν Κυρίου»
Αυτό είναι το σταθερό σημείο στην ύπαρξή μας. Αλλά συμβαίνουν και τόσα άλλα γύρω μας που δεν βλέπουμε.
Ο ήλιος ανατέλλει μέσα σε έναν θρίαμβο χρωμάτων και δύει δοξάζοντας τον Δημιουργό ζωγραφίζοντας όλες τις αποχρώσεις του πορφυρού. Οι θάλασσες ανταποκρίνονται κυματίζοντας όλο το φάσμα του γαλάζιου και πνέοντας μιαν αύρα θαυμάσια, γεμάτη αρώματα. Το κάθε δένδρο στο διάβα μας πλέκει τα κλαδιά του με τον άνεμο, συνθέτοντας τις πιο ήρεμες μελωδίες του κόσμου. Κάπου αναβλύζει μια πηγή, κάπου ένα κοτσύφι δοκιμάζει τις πρώτες του συνθέσεις…
Και εμείς δεν τα έχουμε όλα αυτά, ούτε καν προσέξει. Γιατί όλο κάτι περιμένουμε, να εκπληρωθεί και εμείς δεν εκ-πληρωνόμαστε ποτέ.
Και δεν βγαίνουμε στο κατώφλι του Ναού του Ναού μας, να θαυμάσουμε όλον αυτόν τον πανέμορφο κόσμο….γιατί όλα αυτά είναι γράμματα που σκόρπισε ο Θεός γύρω μας για να διαβάσουμε για Αυτόν…
 Για αυτό και έρχεται ο ίδιος ο Θεός, πάντα, προς εμάς, Πρόσωπον προς Πρόσωπον, προς μιαν Υπαπαντή, «του ποιήσαι αυτούς κατά το ειθισμένον του νόμου περί αυτού…»
Ο Χριστός έρχεται μέσα από την Μίαν Ουσία Του αλλά πάντα με την διπλή Του Φύση, την Θεία και την Ανθρώπινη, ζεύγος τρυγόνων ή δύο νεοσσούς περιστερών, φέρων διπλούς λοιπόν τη φύση, για να Τον προσλάβουμε… και να ζήσουμε….!
Ο Συμεών ζούσε πραγματικά…..Για αυτό δεν μπορούσε «ιδείν θάνατον πριν ή ίδη τον Χριστόν Κυρίου…»
Και εμείς, ο μόνος τρόπος για να βγούμε από τον θάνατο στον οποίο παραδιδόμαστε, είναι απλώς, να δούμε Αυτόν που πάντα έρχεται και να Τον δεχτούμε, εις τας αγκάλας μας, να δουν οι οφθαλμοί μας το σωτήριον του, που έχει ετοιμάσει εμπρός στα μάτια μας.
Η σημερινή εορτή αδελφοί μου, η Υπαπαντή, είναι η συνάντηση μας με την Βασιλεία των Ουρανών που έρχεται, που είναι, υπάρχει, συμβαίνει….εδώ και τώρα. Ας μην περιμένουμε σε λάθος σημεία. Λάθος ανθρώπους….Γιατί δεν θα γνωρίσουμε θάνατο μέχρι να τον δεχθούμε. Αλλά ούτε και πραγματική ζωή, όσο δεν ερχόμαστε «εν Πνεύματι στο Ιερόν….»
Και επειδή ο Κύριος σήμερα έρχεται μεν αλλά «ούτος κείται εις πτώσιν και Ανάστασιν πολλών και εις σημείον αντιλεγόμενον….»
Αυτό, ας το σκεφτούμε καλά

Αμήν.