Το να πάρουμε λοιπόν στα σοβαρά τη
Μεγάλη Σαρακοστή σημαίνει ότι θα τη θεωρούμε, πρώτα απ’ όλα με την πιο βαθιά
έννοια, μια πνευματική πρόκληση που
απαιτεί αντίδραση, απόφαση, πρόγραμμα και συνεχή προσπάθεια. Και ακριβώς για το
λόγο αυτό, όπως ξέρουμε, θεσπίστηκαν από την Εκκλησία οι εβδομάδες
προετοιμασίας για τη Μεγάλη Σαρακοστή. Η περίοδος αυτή είναι καιρός για δράση,
για απόφαση, για προγραμματισμό. Και ο καλύτερος και ευκολότερος τρόπος είναι
ν’ ακολουθήσουμε την καθοδήγηση της Εκκλησίας που είναι η μελέτη και ο
στοχασμός πάνω στα πέντε ευαγγελικά θέματα που μας προσφέρονται τις πέντε
Κυριακές της περιόδου πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή.
Τα θέματα αυτά είναι: η διακαής επιθυμία (Ζακχαίος), η ταπείνωση (Τελώνης και Φαρισαίος), επιστροφή από την εξορία (Άσωτος), η κρίση (Κυριακή της
Απόκρεω) και η συγχωρητικότητα
(Κυριακή της Τυροφάγου). Αυτές οι ευαγγελικές περικοπές δεν διαβάζονται μόνο
και μόνο για ν’ ακουστούν στην Εκκλησία, σκοπός είναι να τις «πάρω μαζί μου στο
σπίτι» και να στοχαστώ πάνω σ’ αυτές σχετίζοντάς τις μάλιστα με τη ζωή μου, την
οικογενειακή μου κατάσταση, τις επαγγελματικές υποχρεώσεις μου, το ενδιαφέρον
μου για τα υλικά πράγματα, τις σχέσεις μου με τους συγκεκριμένους ανθρώπους με
τους οποίους ζω. Αν σ’ αυτή την προσπάθεια περισυλλογής προσθέσει κανείς και
την προσευχή αυτής της περιόδου: «της
μετανοίας άνοιξόν μοι πύλαις ζωοδότα…»
και τον ψαλμό 136 «επί των ποταμών της Βαβυλώνος εκεί εκαθήσαμεν…» μπορεί να
καταλάβουμε τι σημαίνει να «νιώθεις ότι είσαι με την Εκκλησία», και πως μπορεί
μια λειτουργική περίοδος να χρωματίσει την καθημερινή ζωή.
Επίσης είναι μια
πολύ καλή ευκαιρία να διαβάσει κανείς κάποιο θρησκευτικό βιβλίο. Ο σκοπός δε
αυτού του διαβάσματος δεν είναι μόνο ν’ αυξήσουμε τις θρησκευτικές γνώσεις μας,
είναι βασικά να καθαρίσουμε το μυαλό μας απ’ όλα όσα συνήθως το πλημμυρίζουν.
Είναι πραγματικά απίστευτο πόσο στο μυαλό μας συνωστίζονται όλων των ειδών οι
έννοιες, τα ενδιαφέροντα, οι αγωνίες και οι εντυπώσεις και πόσο ελάχιστο έλεγχο
ασκούμε πάνω σ’ όλα αυτά. Διαβάζοντας ένα θρησκευτικό βιβλίο συγκεντρώνουμε την
προσοχή μας σε κάτι εντελώς διαφορετικό από το συνηθισμένο περιεχόμενο των
σκέψεών μας, δημιουργείται έτσι μια άλλη διανοητική και πνευματική ατμόσφαιρα.
Όλα αυτά, φυσικά, δεν είναι «συνταγές», ίσως
να υπάρχουν άλλοι τρόποι για να προετοιμαστεί κανείς για τη Σαρακοστή. Το
βασικό σημείο είναι ότι, στη διάρκεια αυτής της περιόδου βλέπουμε τη Μεγάλη
Σαρακοστή σαν να βρίσκεται σε κάποια απόσταση, σαν κάτι δηλαδή που ακόμα
έρχεται και που μάς το στέλνει ο ίδιος ο Θεός σαν ευκαιρία για αλλαγή, για ανανέωση, για εμβάθυνση, και ότι παίρνουμε
αυτή την επερχόμενη ευκαιρία πολύ στα σοβαρά. Έτσι, όταν την Κυριακή της
Συγγνώμης αφήνουμε το σπίτι μας και πάμε στον Εσπερινό, μπορεί να είμαστε
έτοιμοι να κάνουμε δικά μας –έστω και για λίγο – τα λόγια από το Μεγάλο
Προκείμενο που ανοίγει τη Μεγάλη Σαρακοστή. Μη αποστρέψεις το πρόσωπόν σου Από του παιδός σου, ότι θλίβομαι…
Από το Βιβλίο «Μεγάλη
Σαρακοστή» Αλέξανδρου Σμέμαν Εκδ. Πορφύρα.