Σάββατο 29 Ιουνίου 2024

Η παρουσία των Αγίων είναι πολύτιμη!

 

Στην πρώτη Κυριακή μετά την Πεντηκο­στή οι Πατέρες της Εκκλησίας θέσπι­σαν να επικαλούμαστε τη μνήμη όλων των αγίων: προφητών, αποστόλων, μαρτύ­ρων και ομολογητών, οσίων και δικαίων. Και αυτό γιατί οι Άγιοι Πάντες αποτελούν την έμπρακτη μαρτυρία της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος στη ζωή της Εκκλησίας. Με την εορτή αυτή τιμάται και το πλήθος των πολλών ανώνυμων και άγνωστων αγίων. Η εορτή των Αγίων Πάντων αποτελεί και αφορμή για την παρακίνηση των πιστών σε μίμηση τους.

Αγαπητοί αναγνώστες και αναγνώστριες, η ύπαρξη των αγίων είναι μια ζωντανή από­δειξη ότι το Ευαγγέλιο μπορεί να εφαρμο­σθεί. Ήταν άνθρωποι σαν κι εμάς, «ομοιοπαθείς ημίν». Ορισμένοι μάλιστα, σε κάποια φάση της ζωής τους ήταν μεγάλοι αμαρτω­λοί. Δεν αναπαύθηκαν όμως στην αμαρτία, δεν τη δικαιολόγησαν. Κι όταν ο Θεός με τους δικούς Του ανεξιχνίαστους τρόπους τους επισκέφθηκε, δεν αμέλησαν να ευτρεπίσουν τον τόπο της κατοικίας Του μέσα τους. Αγάπησαν τις εντολές Του, κι ας ήταν αντί­θετες με τις συνήθειες της ψυχής τους. Στην αρχή με πολύ κόπο, στη συνέχεια με μεγάλη χαρά, ρύθμισαν τη συμπεριφορά τους προς τους ανθρώπους και την άλογη κτίση με τη διδασκαλία του Χριστού. Δεν έμειναν όμως μόνο στη συμπεριφορά. Από αυτήν πέρασαν στις εσωτερικές προϋποθέσεις της. Ομαλο­ποίησαν λοιπόν τη ροή των λογισμών τους. Ξεχώρισαν στο νου τους τα νοήματα των πραγμάτων από τα πάθη, που συννέφιαζαν τον εσωτερικό ουρανό της καρδιάς τους. Απόκτησαν έτσι απλό οφθαλμό και καθαρή καρδιά. στην οποία αποκαλύφθηκε ο Θεός

και χάρισε σ αυτούς την εμπειρική γνώση Του. Γι' αυτό οι άγιοι της Εκκλησίας μας είναι «πηγές θεολογίας» είτε μπορούν να τη διατυπώσουν με λόγο είτε όχι.

Αδέλφια μου, η χριστιανική ζωή είναι ζωή αγιότητας. Και η μίμηση των αγίων είναι μίμηση και κοινωνία της αγιότητάς τους. Άγιος από τη φύση του είναι μόνον ο Θεός. Άγιοι όμως γίνονται και οι άνθρωποι, όταν μετέχουν στην αγιότητα του Θεού με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Και η μετοχή του ανθρώπου στην αγιότητα του Θεού φα­νερώνεται στον κόσμο με την ηθική προκοπή και τελειότητα του.

Η παρουσία των αγίων είναι πολύτιμη για όλη την ανθρωπότητα. Η κοινωνία των πιστών με τον Χριστό πραγματοποιείται στην Εκκλησία «πρεσβείαις των αγίων». Οι άγιοι είναι οι ταπεινοί δούλοι του Θεού, είναι τα μέλη του σώματος του Χριστού, οι εικόνες Του μέσα στην Ιστορία. Ο άγιος δεν προβάλλει την ατομικότητά του, αλλά την αφανίζει για τη δόξα του Θεού. Ο άγιος γί­νεται ναός του Θεού. Ο Θεός αναπαύεται στους αγίους, όπως και οι άγιοι στον Θεό. Οι άγιοι αντανακλούν τη δόξα του Θεού στον κόσμο και ο Θεός γίνεται «θαυμαστός εν τοις αγίοις αυτού». Το ήθος των αγίων είναι ήθος του Χριστού και της Εκκλησίας Του και η αναφορά στην αρετή των αγίων είναι αναφορά στην αρετή του Χριστού. Έτσι η μίμησή τους είναι μίμηση του Χριστού, είναι συμμόρφωση προς τη ζωή Του.

Πατέρες της Εκκλησίας ανάγουν συ­χνά τις πράξεις των πιστών στους αγίους της Γραφής ή στον ίδιο τον Χριστό. Αντίθετα τις πράξεις των απίστων τις ανάγουν στους πονηρούς ή στον ίδιο τον διάβολο. Έτσι υποδηλώνεται ότι τελικά προσφέρονται στον άνθρωπο δύο δυνατότητες. Ή η σύνταξη με τον Χριστό και τους αγίους Του, που συνε­πάγεται αποστροφή από τον διάβολο, ή σύ­νταξη με τον διάβολο και τους οπαδούς του, που συνεπάγεται αποστροφή από τον Χριστό και τους αγίους.

Αδέλφια μου, ο πνευματικός αγώνας του Χριστιανού δεν είναι χωρίς νόημα και σκο­πό. Κι αυτό γιατί ο αγώνας είναι το αντί­δοτο για να μην απομακρυνθεί ο άνθρωπος από τον Θεό, το φάρμακο για την επούλω­ση των τραυμάτων που επιφέρει η αμαρτία. Ο αγώνας μάλι­στα δεν εκφράζει αρνητι­κή στάση απέναντι στη ζωή. Αποτελεί στοιχείο αναφοράς για μια βαθύτερη και ουσι­αστικότερη συμμε­τοχή στο πνεύμα των εντολών του Θεού. Τον αγώνα, αυτό ο Απόστολος Παύλος τον ζητά από τον καθένα μας. Και έχει το δικαίω­μα αυτό, γιατί ο ίδιος σ' όλη του τη ζωή έζησε αγωνιζόμενος, παλεύοντας συνεχώς τις ποικίλες μεθοδεύ­σεις του πονηρού. Ο Μέγας Βασίλει­ος υπογραμμίζει ότι αυτόν τον πνευματικό μας αγώνα πρέπει να τον θεωρούμε «πά­ντων αγώνων μέγιστον».

Ό χριστιανικός αγώνας δεν είναι μια θε­ωρία, ένας κενός λόγος και ένα συνηθισμέ­νο παράγγελμα. Είναι έκφραση και παλμός ζωής. Είναι μια αδιάκοπη προσπάθεια, μια γυμνασία και άσκηση με κακοπάθεια και θυσία για την καταπολέμηση της αμαρτωλής καταστάσεως και την απελευθέρωση από τη δουλεία των παθών. Ο αγώνας είναι ισόβι­ος και απαιτεί διαρκή απάρνηση και συνεχή υπέρβαση. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης τιτλοφόρησε ένα από

τα κυριότερα έργα του «Αόρατος Πόλεμος», θέλοντας να δείξει την αγωνιστική πλευρά της χριστιανικής ζωής.

Αδέλφια μου. στη νοησιαρχική υλόφρονα νοοτροπία των καιρών φαίνεται εκ πρώτης όψεως εξωπραγματικός ο λόγος περί αγίων και περί αγιότητας.

Και όμως, σ' αύτη την τόσο δύσκολη εποχή αναζητείται ο άγιος. Και δόξα τω Θεώ έχουμε αγίους, ζούμε με τους αγίους. Η παρουσία των αγίων είναι έντονη. Ο λαός μας, ο ορθόδοξος ελληνικός λαός είναι ζυ­μωμένος με τους αγίους. Αγαπάμε τους αγίους και τους σεβόμεθα και τους τιμούμε. Γι' αυτό και προστρέχουμε σ' αυτούς. Και αυτό γιατί ξέρουμε ότι ο άγιος ελέγχει, αλλά και εμπνέει. Όταν κοιτάμε μια εικό­να ενός αγίου ή όταν διαβάζουμε το συναξάρι του ή τον βίο ενός αγίου, ελεγχόμαστε. Ελεγ­χόμαστε για τον δικό μας βίο και για τη δική μας καθημερινή ζωή. Η παρουσία των αγίων ελέγ­χει τη ζωή μας αλλά συγχρόνως μυσταγωγεί τη ζωή μας. Μας εμπνέει ο άγιος, γιατί μας παρηγορεί, μας ενισχύει, γίνεται οδοδείκτης προς την πνευματική μας ζωή και γαληνεύει την ύπαρξή μας.

Αδέλφια μου, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, όπου επικρατούν τα μεθυστικά συνθήματα της υλοφροσύνης, της σαρκολατρίας και της βουλιμίας των αισθήσεων, το χρέος του αγώνα προβάλλει επιτακτικό για το κατόρθωμα του αγιασμού και της τελεί­ωσης.

Γι' αυτό η παρουσία των αγίων είναι πολύτιμη!


ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΑΚΙΡΗ, Θεολόγος.

Τρίτη 25 Ιουνίου 2024

Το δώρο της Πεντηκοστής.

 

Σχετικά με το δώρο του Παρακλήτου την ημέρα της Πεντηκοστής τρία πράγματα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά:

Πρώτο, είναι ένα δώρο σ’ όλους τους ανθρώπους του Θεού: «και επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου» (Πραξ.2,4). Το δώρο ή χάρισμα του Πνεύματος δεν απονέμεται μόνο στους επισκόπους και τον κλήρο, αλλά σε κάθε βαπτισμένο. Όλοι είναι Πνευματοφόροι, όλοι είναι με την κατάλληλη έννοια της λέξης -«χαρισματικοί».

Δεύτερο, είναι ένα δώρο ενότητας«ήσαν άπαντες ομοθυμαδόν επί το αυτό» (Πραξ. 2,1). Το Άγιο Πνεύμα κάνει τους πολλούς να είναι ένα Σώμα εν ΧριστώΗ κάθοδος του Πνεύματος την Πεντηκοστή αντιστρέφει το αποτέλεσμα του πύργου της Βαβέλ (Γεν. 11,7). Όπως λέμε στο Κοντάκιο της Γιορτής της Πεντηκοστής: « τε καταβς τας γλώσσας συνχεε, διεμριζεν  θνη ὁ Ύψιστος· τε τού πυρός τας γλώσσας δινειμεν, εις εντητα πάντας εκλεσε, και συμφώνως δοξάζομε το Πανάγιο Πνεύμα.»

Το Πνεύμα φέρνει ενότητα και αμοιβαία κατανόηση, ικανώνοντάς μας να μιλάμε «εν μια φωνή». Μεταμορφώνει τα άτομα σε πρόσωπα. Για την πρώτη Χριστιανική κοινότητα στα Ιεροσόλυμα, στην περίοδο αμέσως μετά την Πεντηκοστή, λέγεται ότι «είχον άπαντα κοινά» και ότι «του πλήθους των πιστευσάντων ην η καρδία και η ψυχή μία» (Πραξ. 2,44· 4,32)· κι αυτό θάπρεπε  νάναι το σημάδι της κοινότητας του Χριστού της Πεντηκοστής σε κάθε εποχή.

Τρίτο, το δώρο του Πνεύματος είναι ένα δώρο διαφοροποίησης οι γλώσσες της φωτιάς «διαμερίζονται» ή «χωρίζονται» (Πραξ. 2,3) και κατανέμονται άμεσα στον καθένα. Το Άγιο Πνεύμα δε μας κάνει μόνο όλους ένα, αλλά κάνει και τον καθένα μας διαφορετικό. Στην Πεντηκοστή η πολλαπλότητα των γλωσσών δεν καταργήθηκε αλλά έπαψε να είναι η αιτία του χωρισμού· όπως προηγουμένως, ο καθένας μιλούσε στη δική του γλώσσα, αλλά με τη δύναμη του Πνεύματος ο καθένας μπορούσε να καταλάβει τους άλλους. Για μένα το να είμαι Πνευματοφόρος σημαίνει ν’ αντιλαμβάνομαι όλα τα διακριτικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μου· σημαίνει να γίνω αληθινά ελεύθερος, αληθινά ο εαυτός μου μέσα στη μοναδικότητά μου. Η ζωή μέσα στο Πνεύμα έχει μια ανεξάντλητη ποικιλία· είναι σφάλμα και όχι αγιότητα, ότι είναι ανιαρή και μονότονη. Όπως συνήθιζε να παρατηρεί με ανία ένας φίλος μου ιερέας, που αφιέρωνε πολλές ώρες κάθε μέρα ακούγοντας εξομολογήσεις: «τι κρίμα που δεν υπάρχουν καινούργια  αμαρτήματα!» Υπάρχουν, όμως, πάντα νέες μορφές αγιότητας.

 

Κάλλιστου Γουέαρ, Επισκόπου Διοκλείας. «Ο Ορθόδοξος δρόμος», Ο ΘΕΟΣ ΩΣ ΠΝΕΥΜΑ. Εκδ. «Επτάλοφος»

Κυριακή 23 Ιουνίου 2024

Νους και καρδιά ανοιχτά στη Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

 

Η γιορτή της Σκηνοπηγίας ήταν μία από τις μεγαλύτερες ιουδαϊκές γιορτές. Οι Ιουδαίοι δόξαζαν τον Θεό για την θαυμαστή διάσωση τους. Κάθε πρωί γινόταν στον Ναό μια σπον­δή σε ανάμνηση της θαυματουργικής αναβλύσεως ύδατος από την πέτρα, δια της ράβδου του Μωϋσέως.

Επίσης, κάθε απόγευμα άναβαν στον πρόναο δύο πολύφωτες λυχνίες, σε ανάμνηση της φωτεινής νεφέλης που φώτιζε τους πατέρες τους, κατά την δι­άρκεια της νυκτερινής πορείας.

Ο Κύριος την τελευταία ημέρα αυτής της χαρμόσυνης Ιουδαϊκής εορτής, συ­γκεκριμένα την έβδομη ημέρα, βλέ­ποντας τον Αρχιερέα να χύνει το αγιασμένο νερό στο θυσιαστήριο, φώ­ναξε δυνατά στα πλήθη των εορταστών «Όποιος διψά ας έρθει σε μένα να πιεί, διότι όπως είπε η Γραφή, ποταμοί εκ της κοιλίας αυτού ρεύσουσιν ύδατος ζώντος».

Από τα λόγια αυτά, φαίνεται ότι ο Κύριος αποκάλυψε την μεγάλη αλή­θεια ότι το θαύμα της αναβλύσεως του ύδατος από την πέτρα στην έρημο για να ξεδιψάσει ο λαός, δεν προερχόταν από την φύση της πέτρας, ούτε από την δύναμη του Μωϋσέως, αλλά ήταν ενέργεια της πνευματικής Πέτρας, που διαρκώς ακολουθούσε τον Ισραηλιτικό λαό. Και αυτή η πνευματική Πέτρα ήταν ο Χριστός.

Ο Χριστός πάντα ξεδιψά τον άνθρω­πο που φλέγεται για αληθινή ζωή και για αληθινή χαρά. Ο Χριστός ικανο­ποιεί τελείως την πνευματική δίψα του ανθρώπου. Δεν ήρθε στον κόσμο για να φέρει μερικές ιδέες και αφηρημένες θε­ωρίες, αλλά για να φέρει την ζωή στους ανθρώπους. Η ευτυχία του ανθρώπου συνδέεται με την ανακαίνιση και τη με­ταμόρφωση της φύσεως του. Και αυτή η μεταμόρφωση γίνεται εν Χριστώ.

Εάν όμως ο Χριστός είναι η Πέτρα της ζωής, το Άγιο Πνεύμα είναι το ύδωρ το ζών. Την μεγάλη αυτή αλήθεια αποκάλυ­ψε ο Κύριος στην Σαμαρείτιδα γυναίκα. Εάν ήξερες, της είπε, ποιος είναι αυτός που σου λέει «δός μοι ποιεΐν, συ αν ήτησας αυτόν, και έδωκεν αν σοι ϋδωρ ζων»

Το ύδωρ το ζών που υπάρχει στον Χριστό είναι το Άγιο Πνεύμα. Όπως το νερό δροσίζει και καθαρίζει, έτσι και το Πανάγιο Πνεύμα δροσίζει τον άνθρω­πο και καθαρίζει όλες τις εσωτερικές πληγές της αμαρτίας. Ο Χριστός και το Άγιο Πνεύμα είναι οι δύο Παράκλητοι του Θεού στον κόσμο, που κατεργάζο­νται την θέωση του ανθρώπου και την μεταμόρφωση όλου του κόσμου.

Αν κανείς δεν έχει τον Παράκλητο στην καρδιά του, δεν είναι μέλος του Σώματος του Χριστού. Αυτή την μεγάλη αλήθεια βλέπουμε κατά την ήμερα της Πεντηκοστής. ΟΙ Απόστολοι αφού έλαβαν το Άγιο Πνεύμα, έδωσαν μαρτυρία περί του Χριστού. Το «έπλήσθησαν άπα­ντες Πνεύματος Αγίου» σημαίνει, ότι οι Απόστολοι και όλοι όσοι ήταν μαζί τους εκεί δεν έλαβαν μόνο το χάρισμα των γλωσσών, αλλά το πλήρωμα όλων των χαρισμάτων του Παναγίου Πνεύματος.

Έκπληκτοι οι Εβραίοι της Ιερουσαλήμ, που συγκεντρώθηκαν έξω από το υπερώο εξ αιτίας της περίεργης βοής, είδαν τους αγράμματους και απλούς Μαθητές του Χριστού να μιλούν ξένες γλώσσες, να λά­μπουν από ουράνια λαμπρότητα και να κηρύττουν τα μεγαλεία του Θεού.

Εκείνος που συνδέεται με την αλη­θινή Πέτρα, τον Χριστό, και δέχεται το ύδωρ του Παναγίου Πνεύματος, αυτός γίνεται και πηγή θεολογίας.  Όταν έρχεται η Χάρη του Παρακλήτου στην καρδιά του ανθρώπου, τότε ο άνθρω­πος αλλοιώνεται εσωτερικά και αυτή η αλλοίωση φαίνεται και εξωτερικά.  

Μυστήριο είναι η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος και η πλήρωση των καρδιών μας από τα χαρίσματα Του.

Μας μοιράζει και σήμερα χαρίσματα το Άγιο Πνεύμα. Δεν σταμάτησε ο Κύ­ριος να μας ευεργετεί, αφού μας υπο­σχέθηκε ότι θα παραμείνει κοντά μας για πάντα. Αν μερικοί χριστιανοί δεν το νιώθουν, είναι γιατί τους λείπει η συναίσθηση και η προθυμία. Αν ραθυμούμε στην πνευματική ζωή δεν υπάρχει τίπο­τε σ’ εμάς, παρ όλο που δεχτήκαμε το δώρο. Χρειάζεται αγώνας και κόπος γιο όσους θέλουν να έχουν τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος στην ψυχή τους.

Η εμπειρία του Αγίου Πνεύματος αποκτάται μόνο μέσα στην Εκκλησία. Η κοινωνία μας με τα Μυστήρια της Εκκλησίας φέρνει τα χαρίσματα. Έξω από αυτήν, μακριά από το Σώμα του Χριστού, δεν λειτουργούν χαρίσματα: Σέ κάθε θεία Λειτουργία παρακαλούμε «κατάπεμψον τον Πνεύμα Σον το Άγιον έφ' ημάς...»

Ζώντας σ' έναν κόσμο που προσφέρει προγράμματα βελτιώσεως του ανθρώπινου βίου και καταγίνεται με την διαφήμιση μόνον των υλικών πραγμάτων, πρέπει να εκτιμήσουμε τη μεγάλη προσφορά της Εκκλησίας. Η Εκκλησία, δια του Αγίου Πνεύματος μεταμορφώνει την ανθρώπινη ύπαρξη και η μεταμορφωμένη ύπαρξη αλλάζει πραγματικά και ουσιαστικά τον κόσμο.

Ας είναι λοιπόν, διαρκές το άνοιγμα του νου και της καρδιάς μας στη Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

 

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΑΚΙΡΗ

Θεολόγος

Παρασκευή 14 Ιουνίου 2024

Η ουσία της προσευχής.

 

Τι σημαίνει να προσευχόμαστε αδιάκοπα;

Δεν έχουμε και εμείς τις δικές μας βιοτικές φροντίδες, είναι δυνατόν να ασχολούμαστε μόνο με προσευχή; Η εντολή αυτή φαίνεται απραγματοποίητη. Και όμως είναι εφικτή και εφαρμόσιμη, διότι, τίποτα το ανέφικτο δεν ζητά από μας ο Κύριος Ιησούς Χριστός.

Να προσευχόμαστε αδιάκοπα μπορούμε πάντα και όπου και να βρισκόμαστε. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι να έχει η καρδιά μας διάθεση για προσευχή. Να είναι ταπεινή και να θρηνεί αδιάκοπα την αναξιότητα και την αμαρτωλότητά της. 

;

Σε κάθε μας έργο μπορούμε να προσευχόμαστε, μόνο να υπάρχει διάθεση για προσευχή, να ποθεί η καρδιά μας τον Κύριο και τότε η εντολή που μας έδωσε ο απόστολος μπορεί εύκολα να πραγματοποιηθεί.

Εμεί δεν είμαστε και τόσο πολύ απασχολημένοι σε σύγκριση με τον προφήτη Δαβίδ. Αυτός ήταν βασιλιάς του Ισραήλ και από το πρωί έως το βράδυ ασχολιόταν με κρατικές υποθέσεις φροντίζοντας τον δικό του λαό. Άραγε είχε χρόνο για προσευχή; Θα ρωτούσε κανείς με απορία. Και όμως κοιτάξτε πώς προσευχόταν: «Εγενήθη τα δάκρυά μου εμοί άρτος ημέρας και νυκτός» (ψαλ. 41, 4). Ο προφήτης πάντα έχυνε δάκρυα, τα οποία ήταν γι’ αυτόν σαν το ψωμί. Μέρα νύχτα ικέτευε τον Θεό με προσευχές και δεήσεις, έγραψε πλήθος ψαλμών που όλοι τους είναι προσευχές στον Θεό. «Εκοπίασα εν τω στεναγμώ μου, λούσω καθ’ εκάστην νύκτα την κλίνην μου» (ψαλ. 6, 7). Τέτοια ήταν η προσευχή του, ακόμα και ξαπλωμένος στο κρεβάτι έβρεχε το προσκέφαλο με ποτάμια δακρύων…

Είναι δυνατόν εμείς που είμαστε λιγότερο απασχολημένοι να μην βρίσκουμε χρόνο να φέρουμε με την προσευχή τις θλίψεις μας στον Θεό και να χύσουμε ενώπιόν Του τα δάκρυά μας; Δεν πρέπει να προσευχόμαστε μόνο με προκαθορισμένες ευχές, αλλά από το περίσσευμα της καρδιάς πρέπει να μιλάει το στόμα. Πρέπει σιωπηλά, μέσα από την καρδιά να απευθύνουμε στον Θεό τις ευχές μας, όπως το έκανε η Άννα η μητέρα του προφήτη Σαμουήλ. Αυτή ήταν στείρα και το πράγμα αυτό της προκαλούσε μεγάλη θλίψη και πόνο, ήθελε πάρα πολύ να έχει παιδί. Και πήγε μια μέρα στην Ιερουσαλήμ να προσευχηθεί στον ναό. Στεκόταν γονατισμένη και παρακαλούσε τον Θεό να της χαρίσει παιδί. Και έδωσε όρκο να το αφιερώσει στον Κύριο. Προσευχόταν χωρίς να ανοίγει το στόμα, μόνο ελαφρά κουνούσε τα χείλη. Η καρδιά της βοούσε στον Θεό και Τον παρακαλούσε με πόνο. Δεν προσευχόταν με λέξεις αλλά με στεναγμούς της καρδιάς.

Έτσι προσευχόταν και ο προφήτης του Θεού Μωυσής όταν παρακαλούσε τον Κύριο να μην τιμωρεί τον λαό του. Το στόμα του ήταν κλειστό και αυτός προσευχόταν με την καρδιά στον Θεό. Αλλά και τα χείλη του ακόμα ήταν ακίνητα, και όμως ο Θεός του είπε: «Τι βοάς προς με;» (Εξοδ. 14, 15). Ο Μωυσής δεν μιλούσε, αλλά η προσευχή του ανέβαινε στον Θεό και ήταν σαν μια κραυγή γεμάτη θλίψη και πόνο που έβγαινε από τα βάθη της δικής του καρδιάς.

Βλέπετε πώς μπορεί ο άνθρωπος να προσεύχεται; Η ουσία της προσευχής είναι, να παραδιδόμαστε ολοκληρωτικά, με όλη την καρδιά μας, να ικετεύουμε τον Θεό, και η προσευχή να είναι γεμάτη πίστη και ακράδαντη ελπίδα.

Πρέπει να προσευχόμαστε πάντα και να παρακαλούμε ακούραστα, έχοντας στο νου μας τα λόγια αυτά του Κυρίου: «Αιτείτε και δοθήσεται υμίν, ζητείτε, και ευρήσετε, κρούετε, και ανοιγήσετε υμίν• πας γαρ ο αιτών λαμβάνει και ο ζητών ευρίσκει και τω κρούοντι ανοιγήσεται» (Ματθ. 7, 7-8).
Λοιπόν, να προσευχόμαστε αδιάκοπα και να χτυπάμε ακούραστα την θύρα της θείας ευσπλαχνίας. Να τον ικετεύουμε, όχι μόνο για μας, αλλά και γι’ αυτούς που δεν προσεύχονται σ΄ Αυτόν. Θα ακουστούν οι ευχές μας και θα μας αποδώσει ο Κύριος κατά το μέγα Του έλεος.

 

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας «ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΜΟΣ Γ’». Εκδόσεις «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»

 

Τετάρτη 12 Ιουνίου 2024

Μήνυμα και πρόσκληση για τον καθένα μας.

 

Η Ανάληψη  του Χριστού  είναι  ένα .από τα κορυφαία βιβλικά γεγονότα. Σηματοδοτεί το τέλος της παρουσίας του Χριστού στη γη και την ολοκλήρωση του απολυτρωτικού Του έργου. Μετά από αυτό το γεγονός αρχίζει το έργο του Αγίου Πνεύ­ματος. Το έργο της σωτηρίας του ανθρώπου αναλαμβάνει η Εκκλησία υπό την καθοδήγη­ση του Αγίου Πνεύματος. Ακόμα, το γεγονός της Ανάληψης του Κυρίου μας, προαναγ­γέλλει την έλευση της Δευτέρας Παρουσίας, κατά την οποία οι δίκαιοι θα αναληφθούν, όπως ο Κύριος, και θα κληρονομήσουν τη βασιλεία των ουρανών.

Ίσως κάποιοι νομίζουν πως η Ανάληψη του Χριστού ήταν η φυσική φορά των πραγμάτων και έπρεπε να ακολουθηθεί αναγκαστικά. Πως όπως κατέβηκε στη γη, έτσι έπρεπε και να ανεβεί στον ουρανό. Και ίσως έτσι θα ήταν το πράγμα αν ο Χριστός ήταν μόνο Θεός, και θα έπρεπε μια και τελεί­ωσε το έργο Του να ανεβεί στον ουρανό. Αν και τότε θα απορούσε κανείς πως ο πανταχού παρών Θεός δεν ήταν και κοντά στον Πατέ­ρα Του, στον ουρανό, όταν βρισκόταν στη γη. Το γεγονός όμως, ότι ο Χριστός ήταν Θεάνθρωπος, κάνει και την Ανάληψη Του, να παίρνει άλλες διαστάσεις που έχουν άμεση σχέση με τους ανθρώπους.

Όταν ο Χριστός, ο Θεάνθρωπος, σιγά-σιγά «ανεφέρετο εις τον ουρανό» και απο­χωριζότανε τους μαθητές Του, δεν άφηνε την ανθρώπινη φύση Του στη γη. Δεν επέστρεφε στον Πατέρα Του μόνο ως Θεός, γιατί δεν απομακρύνθηκε ποτέ από Αυτόν, αλλά έπαιρνε μαζί Του και την ανθρώπινη φύση Του, τη θεωμένη ανθρώπινη φύση Του. Και αυτήν την ανθρώπινη φύση Του, την κάθισε στα δεξιά του Πατέρα Θεού, στον θρόνο της Αγίας Τριάδας.

Αγαπητοί αναγνώστες, η παρακοή των πρωτοπλάστων στον παράδεισο, όπως είναι γνωστό από το βιβλίο της Γένεσης, είχε ολέθρια αποτελέσματα. Ο άνθρωπος αντί να οδηγηθεί στη θέωση που ήταν ο προο­ρισμός του με βάση την «κατ' εικόνα» και «καθ' ομοίωσιν» του Θεού δημιουργία του, έγινε δέσμιος της φθοράς και του θανάτου και περιήλθε υπό το κράτος της αμαρτίας και του διαβόλου. Ανήμπορος να σώσει τον εαυτό του από αυτήν την κατάσταση χρεια­ζόταν ένα λυτρωτή. Βλέποντας τον ο Θεός να υποφέρει, ανέλαβε ο ίδιος από ευσπλαχνία τη σωτηρία του με την ενανθρώπηση Του στο πρόσωπο του Θεού-Λόγου.

Με τη σάρκωση του Λόγου η ανθρώπινη φύση αναδημιουργείται και επανακτά την αυθεντικότητα της. Ο Ιησούς Χριστός σε αντιδιαστολή με τον πρώτο Αδάμ, ο οποίος παρέσυρε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος στην πτώση με δεδομένη την ενότητα της ανθρώπινης φύσης, ως ο «έσχατος Αδάμ» θε­ραπεύει και αγιάζει ολόκληρο τα ανθρώπινο γένος «πάλιν δυνάμει της ενότητας της ανθρώπινης φύσεως». Με τη Σταύρωσή Του ο Χριστός σηκώνοντας τα βάρη των αμαρτιών του κόσμου γίνεται εξιλαστήριο θύμα και προσφέρει «την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών».

Με την Ανάσταση Του νικά το θάνατο και γίνεται «απαρχή των κεκοιμημένων». Το απολυτρωτικό έργο του Χριστού ολο­κληρώνεται με την Ανάληψη, η οποία σημα­τοδοτεί την εκπλήρωση της αποστολής Του στον κόσμο και τερματίζει με ιδανικό τρόπο την επίγεια παρουσία Του. Ο Κύριος «της οικονομίας πληρώσας το μυστήριον» ανέβηκε «όπου ην το πρότερον», δηλαδή «υπεράνω πάντων των ουρανών».

Με την άνοδο της στον ουρανό η ανθρώ­πινη φύση βρίσκει τον οριστικό «τόπο» διαμονής της και σώζεται αμετάκλητα. Καμία νέα πτώση δεν μπορεί πια να την απομακρύνει από το Θεό. Ο Χριστός την οδήγησε προς το Θεό-Πατέρα και την εγκατέστησε μια για πάντα στους κόλπους του Τριαδικού Θεού, χωρίς φυσικά αυτό να συνεπάγεται κάποια προσθήκη στην Αγία Τριάδα, γιατί η ανθρώπινη φύση που προσέ­λαβε ο Λόγος δεν έχει ξεχωριστή ανθρώπινη υπόσταση αλλά είναι ενυπόστατη στο πρό­σωπο του Θεού-Λόγου.

Με την Ανάληψη επομένως φαίνεται ότι το σχέδιο της θείας οικονομίας δεν είχε στό­χο μόνο την επαναφορά της ανθρώπινης φύ­σης στην προπτωτική της κατάσταση, αλλά κάτι παραπάνω.

Όπως πολύ χαρακτηριστικά αναφέρει ο Μέγας Αθανάσιος, ο Λόγος «ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν» και έτσι δεν λύ­τρωσε απλά τον άνθρωπο από το βάρος των συνεπειών της πτώσης, αλλά εκπλήρωσε και τον τελικό του προορισμό. Ό,τι δηλαδή δεν κατάφερε ο Αδάμ, το πραγματοποίησε ο Χριστός και πιστοποίηση γι' αυτό αποτελεί η μετάβαση της ανθρώπινης φύσης Του στον ουρανό.

Αδέλφια μου, ίσως το ότι ο Χριστός και ως άνθρωπος κάθισε στα δεξιά του Πατέρα να μην είχε σημασία, εάν ο Χριστός δεν ήταν η κεφαλή της Εκκλησίας, και εάν έτσι δεν επέκτεινε την ανθρωπότητα μέχρι τον Θεό. Γιατί πράγματι αυτό έγινε. Ο Θεάνθρωπος Χριστός, πήρε την «απαρχή» των ανθρώπων και την κάθισε στον θείο θρόνο. Και έδωσε τη δύναμη σε όλους τους ανθρώπους που ενώνονται στο σώμα Του, δηλαδή στην Εκκλησία, να πορεύονται προς τα εκεί. Άνοιξε με την Ανάληψή Του τη θύρα του ουρανού και η θύρα έμεινε ανοιχτή μια για πάντα για τους ανθρώπους.

Το γεγονός της Αναλήψεως είναι η απάντηση στο αποτέλεσμα της παρακοής του Αδάμ το οποίο έκλεισε τη θύρα της Εδέμ. Ο Χριστός μεταθέτοντας τη γήινη Εδέμ στον ουρανό, και κάνοντάς την Βασι­λεία Του, την άνοιξε με την Ανάληψη Του, την εγκαινίασε με την ανθρώπινη φύση Του, και αφήνοντας τη θύρα της ανοιχτή, με την Εκκλησία Του καλεί τον κάθε άνθρωπο να εισέλθει σ' αυτήν.

Έτσι το μήνυμα της Ανάληψης γίνεται και προσωπικό. Είναι μήνυμα και πρόσκληση για τον καθένα μας. Το ότι ο Χριστός πήρε μαζί Του το σώμα Του στον ουρανό δεν είναι μία λεπτομέρεια, αλλά μια ελπίδα και μια χαρά για τους ανθρώπους κάθε εποχής.

«Άσωμεν πάντες λαοί, τω επί ώμων Χε­ρουβείμ αναληφθέντι, μετά δόξης Χριστώ, και συγκαθίσαντι ημάς εν δεξιά του Πατρός, ωδήν επινίκιον, ότι δεδόξασται» (Τροπάριο Α' Ωδής Κανόνα Ανάληψης).

 

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΑΚΙΡΗ

Θεολόγος.

 

Σάββατο 8 Ιουνίου 2024

Δόξα σοι τω δείξαντι το φως.

 

Πολλά και διάφορα τα διδάγματα τα οποία μας δίνει η προσεκτική μελέτη του Ευαγγελίου του εκ γενετής τυφλού.

Θα σταθούμε με ευλάβεια σ' ένα μόνο σημείο. Στην απάντηση που έδωσε ο Κύριος στην απορία των μαθητών του σχετικά με τον τυφλό, που γεννήθηκε μαζί με την αναπηρία του. Στην Παλαιά Διαθήκη κατά τις αντιλήψεις των Εβραίων κάθε αρρώστια και αναπηρία των ανθρώπων ήταν δίκαιη τιμωρία του Θεού για τις δικές τους αμαρτίες ή ακόμη και των γονιών τους. Έτσι οι άρρωστοι και οι ανάπηροι υπέφεραν διπλά: βασανίζονταν από την αναπηρία τους και ταυτόχρονα από την περιφρόνηση των άλλων.

μαθητές του Ιησού Χριστού, λοιπόν, έχοντας κατά νουν τη γνωστή Ιδέα από την Παλαιά Διαθήκη ότι ο Θεός «αποδίδει αμαρτίας, πατέρων επί τέκνα, επί τρίτην και τετάρτην γενεάν» (Έξοδ. 20,5), ρώτησαν το Διδάσκαλό τους, ποιος άραγε να αμάρτησε, αυτός ή οι γονείς του, ώστε να γεννηθεί τυφλός.

Η απάντηση του Κυρίου στη σφαλερή απορία των μαθητών είναι ότι η τύφλωση του νέου εκείνου αποσκοπούσε «ίνα φανερωθεί τα έργα εν αυτώ». Η τύφλωση του οικονομήθηκε από το Θεό για να γίνουν φανερά τα έργα του Θεού.

Στις ημέρες της επίγειας ζωής του ο Κύριος είχε να πείσει τους ανθρώπους της γενεάς του, ότι Αυτός είναι ο Ποιητής του κόσμου. Οι Εβραίοι αορίστως πίστευαν ότι ο Θεός «εποίησε τον ουρανό και την γη», αμφισβητούσαν όμως ότι Εκείνος, «δι' ου τα πάντα εγένετο», είναι ο Ιησούς. Η ανθρώπινή του μορφή, η ταπεινή του εμφάνιση, που έκρυβε επιμελώς το θεϊκό μεγαλείο του, ήταν για αρκετούς εμπό­διο, ώστε να τον προσκυνήσουν ως Υιό του Θεού. Και ο ίδιος το είπε: «Μακάριος εστίν, ος εάν μη σκανδαλισθεί εν εμοί» (Ματθ. 11,6). Έπρεπε, λοιπόν, ο Κύριος να δείξει στους απιστούντες Εβραίους ότι Εκείνος είναι ο πλάστης και δημιουργός του παντός, του κόσμου και του ανθρώπου.

Ο Κύριος δημιούργησε το πιο πολύτιμο, το πιο περίτεχνο και θαυμαστό τμήμα-μέλος του ανθρώπου, που είναι το μάτι του. Έτσι, σύμφωνα με τον Άγιο Κύριλλο, μεταχειρίζεται πηλό από χώμα και το πτύσμα του «δεικνύς δια τούτου, ότι αυτός ην ο πλάσας ημάς εν αρχή, κτίστης τε και δημιουργός του παντός». Ο πηλός υπενθύμιζε στους εγκρατείς των Γραφών Ιουδαίους το λόγο της Γενέσεως «και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον  χουν από της γης» (2,7), το δε πτύσμα την ζωαρχική πνοή του Θεού, που εμψύχωσε κάποτε τον Αδάμ.

Τα σβησμένα μάτια του εκ γενετής τυφλού φανέρωσαν τα έργα του Θεού, τη δόξα του Δημιουργού μας. Και εδώ πρέπει να θυμη­θούμε, ανατρέχοντας στο παρελθόν, ότι αύτη η απλή και ευκολονόητη αλήθεια, ότι όλη η κτίση, η Δημιουργία, είναι του Θεού έργο, δεν ήταν αποδεκτή από όλους τους ανθρώπους. Ας «διηγούνται οι ουρανοί δόξαν Θεού και ας αναγγέλλει ποίησιν χειρών αυτού το στερέωμα»· η αυτονόητη αυτή αλήθεια είχε αντικατασταθεί κατά καιρούς οπό άλλες ανυπόστατες ψεύτι­κες, δαιμονικές θεωρίες.

Έτσι, μακριά από το πνεύμα του Θεού αναπτύχθηκαν κοσμολογίες ποικίλες και χρι­στιανικές αιρέσεις.

Το δυστύχημα όμως είναι ότι ακόμη και σήμερα, ύστερα από τόσους χριστιανικούς αιώνες, βρίσκονται μερικοί που δεν θέλουν ν' αναγνωρίσουν ότι ο Θεός-Πατήρ, δι’ Υιού εν Αγίω ΓΙνεύματι, εποίησε τα πάντα. Πιέζουν το μυαλό τους, ρίχνονται ανώφελα σε πέλαγος συλλογισμών, υποθέσεων, θεωριών αναπόδεικτων, για να επιτύχουν, καθώς ελπίζουν, τη λύση του μυστηρίου.

Ακόμη και σήμερα όχι μόνο κάποτε αρνού­μαστε την πεντακάθαρη κοσμολογία μας, αλλά δεν δείχνουμε και τον ανάλογο σεβασμό στα έργα του Θεού. Με οδηγό την ικανοποίηση εγωιστικών επιθυμιών και τάσεων, σπιλώσαμε τη φύση, λεηλατήσαμε τους θησαυρούς της, ταράξαμε την ισορροπία της, μολύναμε τα βασικά της στοιχεία: τον αέρα, το νερό, την ατμόσφαιρα, τα ποτάμια, τίς λίμνες και τις θάλασσες. Συμπεριφερθήκαμε με αγένεια μέσα στη φύση, μέσα στη Δημιουργία και προσθέσα­με στα τόσα προβλήματα του καιρού μας, το λεγόμενο οικολογικό πρόβλημα.

Αγαπητοί αναγνώστες και αναγνώστριες, «γιατί έγινε ο άνθρωπος», ρωτά με απλότητα ο Μέγας Αντώνιος τον κόσμο και δίνει θαυμά­σια την απάντηση ο Γέροντας: «Για να δει το Θεό, κατανοώντας βαθύτερα τα ποιήματά του και να δοξάσει Αυτόν που τα δημιούργησε για τον άνθρωπο».

Οφείλουμε, λοιπόν, να τιμάμε, το Δημι­ουργό του παντός Ιησού Χριστό και να δεί­χνουμε την πρέπουσα τιμή στα δημιουργήματά του, αφού και με αυτά «από κτίσεως κόσμου» γίνονται φανερά «ή τε άΐδιος αυτού δύναμις και θειότης» (Ρωμ. 1,20).

Οφείλουμε να δοξάζουμε τον Αρχηγό της πίστεως μας ως Πλάστη και Δημιουργό μας.

«Δόξα σοι τω δείξαντι το φως».

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΑΚΙΡΗ

Θεολόγος.

Κυριακή 2 Ιουνίου 2024

Ύδωρ Ζων.

 

…Η συνομιλία του Κυρίου με τη Σαμαρείτιδα είναι συζήτηση του Θεού με την άπιστη ψυχή. Η συνομιλία αυτή περιέχει ένα μήνυμα για σένα. Είναι συνομιλία ανάμεσα στον Ουράνιο Νυμφίο και τη νύμφη Του, την ψυχή του ανθρώπου. ..Σε σένα καθώς και σ’ όλες τις ψυχές που δημιούργησε από την αρχή και θα συνεχίσει να δημιουργεί ως τη συντέλεια του κόσμου…

Μόνο αν ομολογήσεις τον Κύριο Ιησού Χριστό ως νόμιμο Σύζυγό σου και τον συζευχθείς με πίστη κι αγάπη, θα πίνεις το ζων ύδωρ, το δροσερό και ζωογόνο νερό που θα σε ξεδιψάσει για πάντα και θα σε οδηγήσει στη βασιλεία των ουρανών και την αιώνια ζωή…

Ο Σωτήρας μας Χριστός δεν έδωσε το ζων ύδωρ μόνο στους Σαμαρείτες και τους Ιουδαίους. Το έδωσε κι εξακολουθεί να το δίνει μέχρι σήμερα σε κάθε άνθρωπο που έχει επίγνωση της πνευματικής του δίψας στην έρημο αυτής της ζωής. Κάποτε ο Κύριος στάθηκε στην Ιερουσαλήμ «και έκραξε λέγων• εάν τις διψά, ερχέσθω πρός με και πινέτω» (Ιωάν. ζ’, 37). Πρόσεξε πως το αναφέρει ο ευαγγελιστής: έκραξε.

Ο Καλός Ποιμήν δεν ψιθυρίζει. Φωνάζει, κράζει το ποίμνιό Του, το καλεί στο νερό. Από την αγάπη Του για το ανθρώπινο γένος ο Χριστός στέκεται στη μέση της ερήμου αυτού του κόσμου και κράζει σ’ όλους τους ταξιδιώτες που είναι εξαντλημένοι από τη δίψα. Ευλογημένοι είναι όσοι ακούνε τη φωνή Του και τον πλησιάζουν με πίστη. Ο Χριστός δε θα τους ρωτήσει ούτε ποια γλώσσα μιλάνε ούτε σε ποιο έθνος ανήκουν. Ούτε την ηλικία τους θέλει να μάθει ούτε αν είναι πλούσιοι ή φτωχοί. Θα δώσει σε όλους ύδωρ ζων για να τους ενισχύσει και να τους αναζωογονήσει, να τους ανανεώσει και να τους αναγεννήσει, να τους υιοθετήσει, να τους βγάλει από το πύρινο καμίνι αυτού του κόσμου και να τους οδηγήσει στη γη της επαγγελίας.

Πόσο υπέροχο είσαι, Ύδωρ Ζων! Γλυκύτατε Σωτήρα μας, δροσερή, κρυστάλλινη κι ανανεωτική πηγή, πόσο πλούσιος και ζωοποιός είσαι!

Πνεύμα Άγιο, Παράκλητε, προσάγαγε στον Κύριο Ιησού όλους εκείνους που οι ψυχές τους διψούν για την αιώνια ζωή και κραυγάζουν: «Η ψυχή μου διψά για το Θεό, για το Ζώντα Θεό!»


(Απόσπασμα από το βιβλίο «ΟΜΙΛΙΕΣ Γ’: ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΗΜΕΡΑ – Από την Κυριακή του Πάσχα ως την Πεντηκοστή» Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Μετάφραση – Επιμέλεια Πέτρου Μποτση – 2011)