Κυραιακή του Τελώνου και Φαρισαίου.

 

Ίσως να νομίζουμε ότι το κέντρο του κόσμου, είμαστε….εμείς…

Ίσως χωρίς να το έχουμε καταλάβει, έχουμε βάλλει τον εαυτό μας σε λάθος θέση, μέσα στο κόσμο,…..απέναντι στους άλλους…..και νιώθουμε μόνοι. Για αυτό νιώθουμε. Αυτός ο εαυτός μας, απειλείται συνεχώς, ζει σε ένα συνεχές άγχος, όλοι του φταίνε και όλα…. Ότι συμβαίνει γύρω του….μπορεί να τον βλάψει και στην καλύτερη  περίπτωση, είμαστε συνεχώς σε άμυνα ή περνάμε και στην επίθεση….Φτάνουμε από φόβο, να πιστεύουμε ότι ουκ εσμέν ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί ή όπως ούτος αυτός ο δίπλα μας, ο κάθε τελώνης της ζωής μας.

Όλο αυτό από φόβο, αδελφοί μου……

Και ποιος είναι ο βαθύτερος φόβος που μας οδηγεί σε αυτήν την σχιζοφρένεια….;

Μα τι άλλο; Αυτά τα ίδια, τα άσχημα, στο βάθος τα πιστεύουμε για τον εαυτό μας. Πιστεύουμε ότι είμαστε άρπαγες γιατί αγωνιστήκαμε, άδικοι διότι επιλέξαμε, μοιχοί γιατί θελήσαμε να αγαπήσουμε…. Και για όλα αυτά καλλίτερα να φταίει ούτος ο τελώνης, που κάποια στιγμή, μέτρησε όλα και πήρε απ’ όλα όσα είχαμε….κάτι….

Ο θυμός μας κρύβει φόβο…..αλλά υπάρχει ένας δρόμος, που βαδίζουμε και σήμερα και από την αρχή της ύπαρξής μας… . Είναι ο δρόμος προς το Ιερό. Τα βήματά μας σταθερά, αδελφοί μου, παρ’ όλα αυτά, εδώ μας φέρνουν, εδώ μας επιστρέφουν, δόξα τω Θεώ, πάντα!!!

Εις το ιερόν προσεύξασθε.

Εδώ, σήμερα, είναι η ευκαιρία μας. Σήμερα να αρχίσουμε ένα Τριώδιο, υπέροχο, πανέμορφο σε όλη την δομή του, άνετο, τρυφερό, γεμάτο στίχους, μουσική, εικόνες. Γεμάτο υγεία…Γεμάτο…. Θεό.

Είμαστε κι’ εμείς υπέροχοι, που μέσα σε έναν ακόμα χειμώνα της ζωής, μέσα σε θορύβους, κινήσεις, λογισμούς, ήρθαμε εις το ιερό, προσεύξασθε.

Εδώ, σήμερα, αδελφοί μου, θα κάνουμε ένα βήμα….πίσω….θα αφήσουμε ότι κάνουμε, εάν νηστεύουμε, εάν αποδεκατώμε πάντα όσα αποκτάμε. Θα αφήσουμε αυτόν τον εαυτό που μας οδηγεί στη τρέλα, θα αφήσουμε ήσυχους σαν να μην υπάρχουν όλους τους τελώνες της ζωής μας, διότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν, τίποτα δεν «κτώμεν» τίποτα δεν….χάνουμε.

Θα αφήσουμε όλους ήσυχους, ήσυχο θα αφήσουμε σήμερα, έστω για λίγο, και τον εαυτό μας, εδώ στο ιερό, όπου ήλθαμε, δόξα τω Θεώ, προσεύξασθε. Προς Τον Θεό……!!

Τι ανακούφιση, αδελφοί μου, τι ομορφιά! Ούτε που θα θέλουμε τους οφθαλμούς εις τον ουρανόν επάραι….. Τι ανακούφιση, τι ησυχία,….ο καθ’ ένας από εμάς, μακρόθεν εστώς, μακριά αλλά τόσο κοντά στον εαυτό μας, με τι ανακούφιση θα τίπτουμε το στήθος μας, τι ξέσπασμα χαράς, τι ευλογία….. Αυτό το ιλάσθητι μου τω αμαρτωλώ…..ο Θεός, όμως….! ιλάσθητι μου τω αμαρτωλώ….ποιος;;…. Ο Θεός!

Σε αυτή τη θέση, σε αυτήν τη στάση, αδελφοί μου θα ανα-καλύψουμε ποιόν; Ουχί τους άλλους ανθρώπους που είναι έτσι…κι…αλλιώς, ουχί τον εαυτό μας που υποτίθεται ότι κάνει αυτό ή το άλλο….αλλά το Θεό…! Σε αυτή την…. εξαφάνιση….εμφανίζεται ο Θεός, αδελφοί μου, μέσα μας.

Λέγεται νίψη…..αυτό ξεκινάμε σήμερα, λέγεται Τριώδιο……λέγεται προσευχή.

Καλή μας ανακούφιση, εύκολο θα ‘ναι…….

Αμήν.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

Εκ του κατά Λουκάν

«Ο Φαρισαίος σταθείς προς εαυτόν ταύτα Προσηύχετο...».

Μ’ αυτήν την φράση, αγαπητοί μου αδελφοί, σήμερα ο ευαγγελιστής μας περιγράφει ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της προσευχής: την κατεύθυνση.

Σήμερα, πρώτη Κυριακή τού τριωδίου, ακούμε για δύο τύπους ανθρώπων. Για δύο τρόπους προσευχής.

Ο ένας έχει το κύριο χαρακτηριστικό, ότι στρέφετε «προς εαυτόν». Για αυτό και αυτό-δικαιώνεται.

«ουκ ειμί ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων».

Δεν είμαι όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι.

Πιστεύει ο Φαρισαίος ότι είναι μοναδικός, ότι είναι ο μόνος που δεν είναι άρπαγας, άδικος και μοιχός. Αποδεκατεί πάντα όσα αποκτά. Έτσι, οργανώνει μια εικόνα εαυτού από τα στοιχεία που επιλέγει για τους άλλους σαν αρνητικά και από εκείνα πού προσάπτει στον εαυτόν του σαν έπαινο.

Μη έχοντας απέναντι του τον Θεό αυτοδικαιώνεται.

Ο τελώνης όμως, διαφέρει σε κάτι πολύ σημαντικό. Στέκει «μακρόθεν», στην άκρη, και: «ουκ ήθελεν ουδέ τους οφθαλμούς εις τον ουρανόν επάραι», μήτε τα μάτια του να σηκώσει προς τον Θεόν.

Ο άνθρωπος αυτός στρέφετε δηλαδή τω όντι, προς τον Θεόν.

Προς τον Θεόν προσεύχεται, αφού κοιτά μέσα του. Και αυτό-κατακρίνεται.

«έτυπτεν το στήθος του».

Τραγική κίνηση ενός ανθρώπου πού υποφέρει. Κτυπά το στήθος του. Το χώρο της καρδιάς, εκεί που νιώθει το πόνο της αμαρτωλότητας του. Ο τελώνης προσεύχεται στραμμένος προς τα μέσα. Προς τον έσω εαυτό. Έτσι δεν βλέπει τους γύρω. Δεν κρίνει, δεν συγκρίνει, δεν κατακρίνει.

Απελπισμένος ζητά έλεος. «ιλάσθητι μοι τω αμαρτωλώ».

Βλέπετε, αγαπητοί μου αδελφοί, σήμερα διαγράφεται ένα πολύ χαρακτηριστικό όριο: Η νηστεία, η ελεημοσύνη και οι άλλες αρετές στις οποίες αναφέρεται ο Φαρισαίος, δεν δικαιώνουν την προσευχή. Ποιος από τους δύο επιστρέφει δικαιωμένος στον οίκο του; Ο έχων τις τόσες «αρετές» ή ο αμαρτωλός, που γνωρίζει τον πόνο της απομάκρυνσης από τον Θεό; Ο ένας ευχαριστεί για αυτό που είναι. Δηλαδή για αυτό που δεν είναι. Που δεν είναι σαν τους άλλους. Σαν αυτόν τον τελώνη. Δεν δικαιώνεται φυσικά ο Φαρισαίος διότι ο Φαρισαίος δεν υπάρχει. Έχει αυτοαναιρεθεί. Είναι απόλυτα μόνος. Αυτή είναι, αδελφοί μου, η ψυχική 

κατάσταση εκείνου του ανθρώπου που προσεύχεται «προς εαυτόν»: Η ανάλγητη μοναξιά.

Απουσία του Θεού, ο Φαρισαίος θεολογεί αυθαίρετα. Καλεί τον Θεό σε πρώτο πρόσωπο με το θράσος εκείνου που νομίζει ότι κατέχει και τον Θεό μόνο και μόνο γιατί ελεεί πτωχούς ή νηστεύει.

Έτσι γίνετε εύκολα κατανοητό ποιος κατεβαίνει στον οίκο του δικαιωμένος. Έτσι, στις μέρες που θα έλθουν, στο Τριώδιο και στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή που θα διανύσουμε, ας έχουμε στον νου μας, την σκληρόκαρδη μοναξιά του Φαρισαίου και τον πόνο του τελώνη εκείνου που έτυπτε το στήθος του, ζητώντας έλεος.

Καλό Τριώδιο.