«Μια ψυχή φτιαγμένη κατ᾿ εικόνα Θεού είναι πιο πολύτιμη στο Θεό απ’ ότι δέκα χιλιάδες κόσμοι με όλα όσα περιέχουν»
Στους
Αδελφούς Καραμάζωφ περιλαμβάνεται μια λαϊκή ιστορία, σχετικά με μια ηλικιωμένη
γυναίκα που δεν έζησε σωστά και μετά θάνατο βρέθηκε σε μια λίμνη από
φωτιά. Ο φύλακας Άγγελός της προσπαθούσε να κάνει ό,τι μπορούσε για να
την βοηθήσει. Η μόνη καλή πράξη όμως που θυμόταν ότι έκανε αυτή η
γυναίκα όταν ζούσε, ήταν που είχε δώσει κάποτε από τον κήπο της ένα κρεμμύδι,
σε μια ζητιάνα. Πήρε λοιπόν ο άγγελος το κρεμμύδι, είπε στη γυναίκα να πιαστεί
απ’ αυτό κι άρχισε να την τραβά έξω από τη λίμνη.
Μέσα στη λίμνη όμως δεν ήταν μόνη της. Όταν
οι άλλοι είδαν τι συνέβαινε, μαζεύτηκαν τριγύρω και κρεμάστηκαν πάνω της με την
ελπίδα να συρθούν κι αυτοί έξω μαζί της. Τότε όμως η γυναίκα, με τρόμο και
αγανάκτηση, άρχισε να τους κλωτσά. «Αφήστε με», φώναξε. «Εμένα
τραβά έξω, όχι εσάς. Δικό μου είναι το κρεμμύδι, όχι δικό σας». Τη
στιγμή που το είπε αυτό, το κρεμμύδι έσπασε στα δύο και η γυναίκα έπεσε πίσω,
μέσα στη λίμνη. Και εκεί μέσα καίγεται μέχρι σήμερα.
Εάν η ηλικιωμένη γυναίκα έλεγε μόνο, «αυτό είναι το κρεμμύδι μας»,
δεν θα αποδεικνυόταν άραγε αρκετά δυνατό για να τους τραβήξει όλους έξω από τη
φωτιά; Μόλις όμως είπε «είναι δικό μου, όχι δικό σας», έγινε κάτι λιγότερο από
άνθρωπος. Με το να αρνηθεί το μοίρασμα, αρνήθηκε την προσωπικότητα της. Ο
γνήσιος άνθρωπος, πιστός στην εικόνα της τρισυπόστατης Θεότητας, είναι αυτός
που πάντοτε λέει όχι «εγώ», αλλά «εμείς», όχι «δικό μου» αλλά «δικό μας».
Η προσευχή που ο Υιός του Θεού μας δίδαξε
αρχίζει με το «Πάτερ ημών» κι όχι «Πάτερ μου».
Αυτό που έκανε την πρώτη αποστολική κοινότητα των Χριστιανών στα Ιεροσόλυμα να
ξεχωρίσει, ήταν ακριβώς η πράξη της μοιρασιάς. «Ήσαν δε προσκατερούντες
τη διδαχή των αποστόλων και τη κοινωνία και τη κλάσει του άρτου και ταίς
προσευχαίς (…) πάντες δε οι πιστεύοντες ήσαν επί το αυτό και είχον άπαντα
κοινά» (Πραξ. 2:42-4). Ως Χριστιανοί δεκαεννιά αιώνες αργότερα, πόσο
απεγνωσμένα χρειαζόμαστε να ανακτήσουμε αυτή την αίσθηση της κοινωνίας, να
ξαναμάθουμε πως να μοιραζόμαστε το κρεμμύδι.
Όπως δείχνει η παραβολή των προβάτων και των
εριφίων (Ματθ. 25:31-46), το κριτήριο της θείας κρίσης στη Δευτέρα Παρουσία του
Χριστού, δεν θα είναι οι εσωτερικές μου σκέψεις και τα αισθήματα, οι θείες
οπτασίες και οι εκστάσεις μου. Ούτε θα ερωτηθώ για τη μοναχική μου άσκηση, τις
νηστείες και τις μετάνοιες. Θα μου ζητηθεί όμως να πω αν έδωσα τροφή στους
πεινασμένους, αν επισκέφθηκα τους φυλακισμένους και τους άρρωστους, αν
φιλοξένησα τους ξένους. Γι’ αυτά όλα θα ερωτηθώ. Με άλλα λόγια, πως ήταν οι σχέσεις μου με τους άλλους ανθρώπους; Ήξερα να
μοιράζομαι; Ήμουν απλώς ένα άτομο, κλεισμένο στον εαυτό μου; Ή ήμουν ένα
αυθεντικό πρόσωπο που ζούσα σε κοινωνία με τους άλλους; Δεν είναι συμπτωματικό
που η λέξη πρόσωπο σημαίνει, επίσης και «όψη». Είμαι ένα ζωντανό
πρόσωπο, που ξεχωρίζω από τα άλλα, μόνο όταν στέκω απέναντί τους, τα αντικρύζω,
τα κοιτάζω μέσα στα μάτια και αυτά κοιτάζουν εμένα. Το Άγιο Πνεύμα που κατοικεί
μέσα στην καρδιά μας είναι Πνεύμα κοινωνίας: κάνοντάς μας διαφορετικούς,
μας κάνει όλους ένα.
Ζώντας σε μία κοινωνία που μεγαλώνει ολοένα
πιο ψυχρά και αδιάφορα, είναι χριστιανικό μας καθήκον να επαναβεβαιώσουμε το
νόημα της προσωπικής κοινωνίας. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στις μηχανές να
κυριαρχήσουν.
Επίσκοπος Διοκλείας Kάλλιστος WARE, Το
μυστήριο του ανθρωπίνου προσώπου.