Η ίδια η Σταύρωση είναι μια νίκη αλλά ενώ τη Μ. Παρασκευή η νίκη είναι κρυμμένη, το πρωί του Πάσχα διακηρύσσεται. Ο Χριστός ανασταίνεται από τους νεκρούς και με την ανάστασή του μας λυτρώνει από την αγωνία και τον Τρόμο η νίκη του Σταυρού βεβαιώνεται, η αγάπη φανερώνεται ανοιχτά, ότι είναι πιο δυνατή απ’ το μίσος και η ζωή πιο δυνατή απ’ το θάνατο. Ο ίδιος ο Θεός πέθανε και αναστήθηκε από τους νεκρούς κι έτσι δεν υπάρχει πια θάνατος ακόμη κι ο θάνατος γέμισε από το Θεό. Αφού ο Χριστός αναστήθηκε, δεν είναι ανάγκη πια να φοβόμαστε καμιά σκοτεινή ή δαιμονική δύναμη μέσα στο σύμπαν. Όπως διακηρύττουμε κάθε χρόνο στην Πασχαλινή λειτουργία τα μεσάνυχτα, με λόγια που αποδίδονται στον άγ. Ιωάννη το Χρυσόστομο:
Μηδείς φοβείσθω θάνατον•
ηλευθέρωσε γαρ ημάς ο του Σωτήρος θάνατος•
Ανέστη Χριστός, και πεπτώκασι δαίμονες•
Ανέστη Χριστός, και χαίρουσιν άγγελοι...
«Η βαθιά προέλευση της ελπίδας και της
χαράς που χαρακτηρίζουν την Ορθοδοξία και που εισχωρούν σ’ όλη τη λατρεία της
είναι η Ανάσταση. Το Πάσχα, το κέντρο της Ορθόδοξης Λατρείας, είναι
μία έκρηξη χαράς, είναι η ίδια χαρά που ένιωσαν οι Απόστολοι όταν είδαν τον
αναστημένο Σωτήρα. Είναι η έκρηξη της χαράς του σύμπαντος στο θρίαμβο
της ζωής, έπειτα από τη συντριπτική θλίψη για το θάνατο -το θάνατο που
ακόμη και ο Κύριος της ζωής έπρεπε να υποφέρει όταν έγινε άνθρωπος. «Ουρανοί
μεν επαξίως ευφραινέσθωσαν, γη δε αγαλλιάσθω εορταζέτω δε κόσμος, ορατός τε
άπας και αόρατος• Χριστός γαρ εγήγερται, ευφροσύνη αιώνιος». Τώρα όλα τα
πράγματα έχουν γεμίσει με τη βεβαιότητα της ζωής, ενώ πριν όλα πήγαιναν σταθερά
προς το θάνατο. Η Ορθοδοξία δίνει έμφαση με ιδιαίτερη επιμονή στην πίστη του
Χριστιανισμού για το θρίαμβο της ζωής.” (π. Δημήτριος Staniloae)
“Μόνον όταν είναι κανείς φυλακισμένος
για θρησκευτικές πεποιθήσεις σ’ ένα Σοβιετικό στρατόπεδο, μπορεί πράγματι να
καταλάβει το μυστήριο της πτώσης του πρώτου ανθρώπου, το μυστικό νόημα της
απολύτρωσης όλης της δημιουργίας, και τη μεγάλη νίκη του Χριστού πάνω στις
δυνάμεις του κακού. Μόνο όταν υποφέρουμε για τα ιδανικά του Ευαγγελίου μπορούμε
να συνειδητοποιήσουμε την αμαρτωλή μας αδυναμία, και την αναξιότητά μας σε
σύγκριση με τους μεγάλους μάρτυρες της πρώτης Χριστιανικής Εκκλησίας. Μόνο τότε
μπορούμε να συλλάβουμε την απόλυτη αναγκαιότητα της βαθιάς υποταγής και
ταπείνωσης, χωρίς τα οποία δεν μπορούμε να σωθούμε μόνο τότε μπορούμε ν’ αρχίσουμε να διακρίνουμε την περαστικήν εικόνα του
ορατού, και την αιώνια ζωή του Αόρατου.
Την ημέρα του Πάσχα, όλοι εμείς που είχαμε φυλακιστεί για τις
θρησκευτικές μας πεποιθήσεις, ενωθήκαμε μέσα στη μόνη χαρά του Χριστού. Όλοι
συνεπαρθήκαμε από ένα συναίσθημα, από έναν πνευματικό θρίαμβο, δοξάζοντας τον
ένα αιώνιο Θεό. Δεν υπήρχε πανηγυρική Πασχαλινή λειτουργία με τα χτυπήματα της
καμπάνας, δεν υπήρχε δυνατότητα στο στρατόπεδό μας να συγκεντρωθούμε για τη
λατρεία, να ντυθούμε διαφορετικά για τη γιορτή, να ετοιμάσουμε τα Πασχαλινά
φαγητά. Αντίθετα υπήρχε ακόμη πιο πολύ δουλειά και περισσότερη παρέμβαση από τη
συνηθισμένη. Όλοι οι φυλακισμένοι εδώ για θρησκευτικές πεποιθήσεις,
οποιουδήποτε δόγματος, ήταν περικυκλωμένοι από περισσότερη κατασκοπεία, από
περισσότερες απειλές της μυστικής αστυνομίας.
Κι όμως, το Πάσχα ήταν εκεί: μεγάλο, άγιο, πνευματικό,
αξέχαστο. Ήταν ευλογημένο από την παρουσία του αναστημένου
μας Χριστού ανάμεσά μας -ευλογημένο από τα ήσυχα άστρα της Σιβηρίας και από τις
θλίψεις μας. Πώς χτυπούσαν χαρούμενα οι καρδιές μας
συμμετέχοντας στη μεγάλη Ανάσταση! Ο θάνατος νικήθηκε, δεν
υπάρχει πια φόβος, μας δόθηκε ένα αιώνιο Πάσχα! Γεμάτοι
απ’ αυτό το θαυμάσιο Πάσχα, σας στέλνουμε από το στρατόπεδο-φυλακή μας το
νικηφόρο και χαρούμενο νέο: Χριστός ανέστη!“
(Γράμμα από ένα Σοβιετικό στρατόπεδο συγκεντρώσεως).