Η τελεία εμπιστοσύνη στα χέρια του Θεού -αυτή
είναι η αγία ταπείνωση. Η τέλεια υπακοή στο Θεό χωρίς
αντίρρηση, χωρίς αντίδραση, έστω κι αν ορισμένα πράγματα φαίνονται δύσκολα και
παράλογα. Το άφημα στα χέρια του Θεού. Αυτό που λέμε στην Θεία
Λειτουργία τα λέγει όλα: «πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα». Σ’
εσένα Κύριε, τα αφήνομε όλα. Αυτή είναι η εμπιστοσύνη στον Θεό. Αυτή είναι η
αγία ταπείνωση. Αυτή μεταμορφώνει τον άνθρωπο. Τον καθιστά θεάνθρωπο.
Ο ταπεινός έχει συνείδηση της εσωτερικής του
καταστάσεως και, όσο κι αν είναι άσχημη, δεν χάνει την προσωπικότητά του. Γνωρίζει
ότι είναι αμαρτωλός και θλίβεται γι’ αυτό, αλλά δεν απελπίζεται, δεν
εξουθενώνει τον εαυτό του. Ο έχων την αγία ταπείνωση δεν μιλάει καθόλου,
δηλαδή δεν αντιδρά. Δέχεται να τον παρατηρούν, να τον ελέγχουν οι άλλοι,
χωρίς να εξοργίζεται και να δικαιολογείται. Δεν χάνει την ισορροπία του. Το
αντίθετο συμβαίνει με τον εγωιστή, τον έχοντα αισθήματα κατωτερότητος. Στην αρχή
μοιάζει με τον ταπεινό. Λίγο, όμως, αν τον πειράξει κανείς, αμέσως χάνει την
ειρήνη του, εκνευρίζεται, ταράζεται.
Ο ταπεινός πιστεύει ότι όλα εξαρτώνται απ’ τον
Χριστό κι ότι ο Χριστός του δίδει την χάρι Του κι έτσι προχωράει. Όποιος έχει
την αγία ταπείνωση, ζει από τώρα στην επίγεια άκτιστη Εκκλησία. Έχει πάντα τη
χαρά του Χριστού, και στα δυσάρεστα. … Φλεγόταν απ’ την αγάπη του Χριστού. Η
ταπείνωση τον ανέβασε εκεί. Να καίγεσαι για τον Θεό αυτό είναι το παν.
Αν έχετε αγάπη στον πλησίον και στον Θεό, θα
δώσει ο Θεός την ταπείνωση, θα δώσει τον αγιασμό. Αν δεν έχετε αγάπη στον Θεό
και στον πλησίον αν τεμπελιάζετε, θα σας βασανίσει ο σατανάς, θα σας εκδικηθεί
ο παλαιός άνθρωπος, θα σας φταίνε όλοι κι όλα, θα γκρινιάζετε λέγοντας:
«Γιατί το άφησες αυτό εδώ, γιατί εκεί;». Και θα νομίζετε ότι δήθεν φταίνε οι
δουλειές ο κόπος. Θα λέτε: «Τι θα γίνει μ’ αυτή την κατάσταση που έφθασα, πώς
φέρομαι έτσι;», χωρίς να καταλαβαίνετε από πού προέρχεται αυτή η κατάσταση. Ενώ
αυτό είναι η εκδίκηση των ενστίκτων.
Όταν ο άνθρωπος ζει χωρίς Θεό, χωρίς γαλήνη,
χωρίς εμπιστοσύνη, αλλά με άγχος, αγωνία, κατάθλιψη, απελπισία, αποκτάει
ασθένειες σωματικές και ψυχικές. Η ψυχασθένεια, η νευρασθένεια, ο διχασμός
είναι δαιμονικές καταστάσεις. Δαιμόνιο είναι επίσης και η ταπεινολογία. Το
λένε και αίσθημα κατωτερότητος. Η αληθινή ταπείνωση δεν μιλάει, δεν λέει ταπεινολογίες,
δηλαδή «είμαι αμαρτωλός, ανάξιος, ελάχιστος πάντων …». Φοβάται ο ταπεινός μήπως
με τις ταπεινολογίες πέσει στην κενοδοξία. Η χάρις του Θεού δεν πλησιάζει εδώ.
Αντίθετα η χάρις του Θεού βρίσκεται εκεί όπου υπάρχει αληθινή ταπείνωση, η
θεία ταπείνωση, η τελεία εμπιστοσύνη στον Θεό. Η εξάρτηση από Εκείνον.
Αυτό έχει μεγάλη αξία να οδηγείσαι απ’ τον
Θεό, να μην έχεις κανένα θέλημα. … Αυτή είναι η πραγματική ελευθερία. Να
καίγεσαι για τον Θεό. Αυτό είναι το παν. Αν νικηθείς απ’ τον Θεό, υποδουλώνεσαι
σ’ Αυτόν και ζεις στην ελευθερία των τέκνων του Θεού …
Χρειάζεται βέβαια και λίγη προσπάθεια, αλλά η άκρα ταπείνωση
δεν αποκτιέται με τις προσπάθειες και τον αγώνα μόνο. Είναι
αποτέλεσμα χάριτος. Το λέω εκ πείρας: ό,τι έχω το έχω απ’ την
χάρι.
Να είμαστε σε όλα ταπεινοί·
στη σκέψη, στα λόγια, στη συμπεριφορά. Ποτέ να μην παρουσιαστούμε στον Θεό και
να πούμε: «Έχω αρετές». Ο Θεός δεν θέλει την αρετή μας.
Πάντα να παρουσιάζεσαι στον Θεό ως αμαρτωλός· χωρίς όμως απελπισία, αλλά «θαρρών
εις το έλεος της ευσπλαχνίας Του». Αρκεί να βρούμε το μυστικό.
Το μυστικό είναι η αγάπη στον Χριστό και η ταπείνωση. Ο Χριστός θα
δώσει την ταπείνωση. Εμείς δεν μπορούμε με τις αδυναμίες μας να Τον αγαπήσομε. Ας μας αγαπήσει Αυτός. Ας Τον παρακαλούμε πολύ να μας αγαπήσει Εκείνος και να μας δώσει το
ζήλο να Τον αγαπήσομε κι εμείς.
Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Bίος και Λόγοι, Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής-Χρυσοπηγής ,Χανιά Κρήτη 2003