Άγιος Πορφύριος: Ο Ίδιος ο Κύριος θα μας διδάξει την προσευχή.

 

Ο άνθρωπος ζητάει στον ουρανό τη χαρά και την ευτυχία. Ζητάει το αιώνιο μακριά απ’ όλους κι απ’ όλα, ζητάει να βρει τη χαρά στον Θεό. Ο Θεός είναι μυστήριο. Είναι σιωπή, είναι άπειρος, είναι το πάν. Την τάση της ψυχής για τον ουρανό την έχει όλος ο κόσμος, όλοι ζητάνε κάτι το ουράνιο. Σ’ Αυτόν στρέφονται όλα τα όντα, έστω και ασυνειδήτως.

Σ’ Αυτόν να στρέφετε διαρκώς το νου σας. Αγαπήστε την προσευχή, την κουβέντα με τον Κύριο. Το παν είναι η αγάπη, ο έρωτας με τον Κύριο, τον Νυμφίο Χριστό. Γίνετε άξιοι της αγάπης του Χριστού. Για να μη ζείτε στο σκοτάδι, γυρίστε το διακόπτη της προσευχής, ώστε να έλθει το Θείο φως στην ψυχή σας. Στο βάθος του είναι σας θα φανεί ο Χριστός. Εκεί, στο βάθος, είναι η Βασιλεία του Θεού. «Ἡ Βασιλεία τού Θεού εντός ημών εστίν».

Η προσευχή είναι συνομιλία με τον ίδιο τον Θεό, που είναι ο Πλάστης, ο Δημιουργός του σύμπαντος. Εκείνος δεν αρνείται ποτέ να συνομιλεί μαζί μας, όποτε θέλομε και όσες φορές θέλομε, αρκεί να Του το ζητήσομε. Δεν θα μας πει ποτέ «όχι». Αντίθετα, είναι πάντα πρόθυμος να μας ακούσει με προσοχή και με αγάπη. Πόσο μεγάλη δωρεά είναι ότι μας έδωσε ο Θεός το δικαίωμα να Του μιλάμε κάθε ώρα και στιγμή και σε οποιαδήποτε θέση κι αν βρισκόμαστε! Αυτή είναι η μεγαλύτερη τιμή που έχομε.

Η προσευχή γίνεται μόνο με το Άγιο Πνεύμα. Αυτό διδάσκει την ψυχή πώς να προσεύχεται. «Το γάρ τί προσευξόμεθα, καθ᾿ ό δει ουκ οἴδαμεν, ἀλλ᾿ αυτό το πνεύμα υπερεντυγχάνει υπὲρ ημών στεναγμοίς αλαλήτοις». Εμείς δεν χρειάζεται να κάνομε καμία προσπάθεια. Ν’ απευθυνόμαστε στον Θεός με ύφος ταπεινού δούλου, με φωνή παρακλητική και ικετευτική. Τότε η προσευχή μας είναι ευάρεστη στον Θεό. Να στεκόμαστε με ευλάβεια ενώπιον του Εσταυρωμένου και να λέμε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με». Αυτό τα λέει όλα. Όταν κινηθεί για προσευχή ο νους του ανθρώπου, στο δευτερόλεπτο του δευτερολέπτου έρχεται η θεία χάρις. Τότε ο άνθρωπος γίνεται χαριτωμένος και βλέπει με άλλα μάτια τα πάντα. Το παν είναι ν’ αγαπήσομε τον Χριστό, την προσευχή, τη μελέτη. Παίρνομε ένα εκατομμύριο και το κόβουμε κομματάκια. Του ανθρώπου η προσπάθεια είναι το ένα εκατομμυριοστό.

Πριν απ’ την προσευχή η ψυχή πρέπει να προετοιμάζεται με προσευχή. Προσευχή για την προσευχή. Ακούστε τι εύχεται ο ιερέας μυστικά, την ώρα που διαβάζεται ο Απόστολος κατά την Θεία Λειτουργία:

Ἔλλαμψον ἐν ταῖς καρδίαις ημών, φιλάνθρωπε Δέσποτα, το της σης θεογνωσίας ακήρατον φως και τους της διανοίας ημών διάνοιξον οφθαλμούς εις την των ευαγγελικών σου κηρυγμάτων κατανόησιν. Ἔνθες ημίν τον των μακαρίων σου εντολών φόβον, ίνα τας σαρκικὰς επιθυμίας πάσας καταπατήσαντες πνευματικὴν πολιτείαν μετέλθωμεν, πάντα τα προς ευαρέστησιν την σην και φρονούντες καὶ πράττοντες. Σύ γάρ ει ο φωτισμός των ψυχών και των σωμάτων ημών, Χριστέ ο Θεός, και σοι την δόξαν αναπέμπομε, συν τω ανάρχῳ σου Πατρί και τω παναγίῳ και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τούς αιώνας των αιώνων».

Στην προσευχή μπαίνομε χωρίς να το καταλάβομε. Χρειάζεται να βρεθούμε και σε κατάλληλο κλίμα. Η αναστροφή με τον Χριστό, η συζήτηση, η μελέτη, η ψαλτική, το καντηλάκι, το θυμίαμα, γίνονται το κατάλληλο κλίμα, ώστε όλα να γίνουν απλά, «εν ἁπλότητι καρδίας». Διαβάζοντας τις ψαλμωδίες, τις ακολουθίες, με έρωτα, χωρίς να το καταλάβομε γινόμαστε άγιοι. Ευφραινόμαστε με τα θεία λόγια. Αυτή η ευφροσύνη, αυτή η χαρά είναι η δική μας προσπάθεια, για να μπούμε εύκολα στην ατμόσφαιρα της προσευχής, η προθέρμανση, όπως λέμε. Μπορούμε και να φέρνομε στο νου μας ωραίες εικόνες από τοπία που είδαμε. Αυτή η προσπάθεια είναι απαλή, αναίμακτη. Αλλά μην ξεχνάμε αυτό που είπε ο Κύριος: «Χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν».

Ο ίδιος ο Κύριος θα μας διδάξει την προσευχή. Δεν θα τη μάθομε μόνοι μας, ούτε άλλος κανείς θα μας τη μάθει. Μη λέμε, «έκανα τόσες μετάνοιες, εξασφάλισα τώρα την χάρι», αλλά να ζητάμε να λάμψει εντός μας το ακήρατον φως της θείας γνώσεως και να ανοίξει τα πνευματικά μας μάτια, για να κατανοήσουμε τα θεία Του λόγια. Με τον τρόπο αυτό, χωρίς να το καταλάβουμε, αγαπάμε τον Θεό χωρίς σφιξίματα, προσπάθεια κι αγώνα. Αυτά που είναι δύσκολα στους ανθρώπους, για τον Θεό είναι πολύ εύκολα. Τον Θεό θα Τον αγαπήσουμε ξαφνικά, όταν η χάρις θα μας επισκιάσει. Αν αγαπήσουμε πολύ τον Χριστό, η ευχή θα λέγεται μόνη της. Ο Χριστός θα είναι συνεχώς στο μυαλό μας και στην καρδιά μας.

Για να μένομε, όμως, σ’ αυτή την κατάσταση και να μην τη χάνομε, θέλει έρωτα θείο, θέλει θεία φλογερή αγάπη στον Χριστό. Ο έρως απευθύνεται σε ένα ον ανώτερο. Ο εραστής, ο Θεός, ποθεί τον ερώμενο και ο ερώμενος θέλει να φθάσει τον εραστή. Ο εραστής αγαπάει τον ερώμενο με μία θεία και τελεία αγάπη. Ο Θεός, που αγαπάει τον άνθρωπο, είναι ανιδιοτελής.

Η αγάπη προς τον Θεό είναι ανώτερη, όταν εκφράζεται ως ευγνωμοσύνη. Είναι ανάγκη ν’ αγαπάμε όχι ως καθήκον, αλλ’ όπως είναι ανάγκη να τρώμε. Πολλές φορές εμείς πλησιάζομε στον Θεό από ανάγκη ν’ ακουμπήσομε, επειδή δεν μας αναπαύουν όλα γύρω μας και νιώθομε ερημιά.

Άγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης, Λόγοι περί προσευχής και μετανοίας, Ιερά Μονή Χρυσοπηγής, Χανιά, 2015.

 

 

 

 

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΤΑΡΤΗ Εκ του κατά Λουκά

«..Εξήλθεν ο σπείρων του σπείραι τον σπόρον αυτού».

«Ο σπείρων του σπείραι..», μια τόσο στενή σχέση ανάμεσα στο σπορέα και «στο σπόρον αυτού». Εκείνος που εξήλθε για να σπείρει, Εκείνος που έχει τον σπόρο, το δικό Του σπόρο.

Όλα τα άλλα θα ακολουθήσουν με έναν απόλυτα μυστικό τρόπο, με την ελευθερία και την βεβαιότητα που κρύβει ο σπόρος. Σκορπίζεται παντού από τον Σπορέα. Στους δρόμους, στις πέτρες, ανάμεσα στα αγκάθια. Σε καρδιές αγαθές και πονηρές. Ο σπορέας «εξήλθε» και σπέρνει τον σπόρο του, παντού. Ο σπόρος είναι μικρός. Κρύβει όμως μέσα του ολόκληρη την ζωή. Αφήνεται να πέσει στη γη. Σαν προσφορά. Χωρίς καμιά δυνατότητα επιλογής. Κατέχει την ζωή και μόνον την ζωή. Και αναζητά. Τι; Το πρόσφορο έδαφος. Την αγαθή καρδιά. Θα καρπίσει οπουδήποτε. Αρκεί να μην τον καταφάγουν τα πετεινά, αρκεί να μην ξεραθεί από τις πέτρες.

Κι εδώ ο Ευαγγελιστής, μας λέγει:

«Ο σπόρος εστίν ο λόγος του Θεού»

Γίνεται ξεκάθαρο αυτό το τόσο πλούσιο νόημα. Ο λόγος του Θεού, σπείρετε παντού. Με την δύναμη του σπορέα.

Και τότε έρχεται ο διάβολος και παίρνει από τις καρδιές αυτόν το λόγο. Έρχονται οι πειρασμοί και ξεραίνουν τα βλαστάρια. Έρχονται οι δυσκολίες και οι βιοτικές μέριμνες και καταπνίγουν την ικμάδα των Θείων μηνυμάτων. Ο σπόρος λοιπόν έρχεται μέσα σε όλες αυτές τις αντίξοες καταστάσεις.

Έρχεται σε έδαφος απροετοίμαστο.

Ο λόγος του Θεού απευθύνεται σε όλους μας.

Ελεύθερα με την ευθύτητα που έχει η αλήθεια.

Ο σπορέας εξέρχεται για να σπείρει. Όποιος έχει αυτιά για να ακούει θα ακούσει. Και θα μετρήσει. Πόσα αγκάθια έχει επιτρέψει να φυτρώνουν στο έδαφος της καρδιάς του; Ο καθένας μας θα σκεφτεί. Πόση πέτρα κουβαλά και αυτή η πέτρα πόσο σκληρή είναι; Πόσο σκληρό τον κάνει.

Ο καθένας έχει και πέτρες και αγκάθια και αυτιά και μάτια. Και καρδιά αγαθή. Και μέριμνες βιοτικές. Μα ο σπορέας εξέρχεται για να μετρήσει ακριβώς αυτό. Πόσο όλα αυτά πνίγουν τον σπόρο του. Αν ο δρόμος μας είναι δρόμος που δέχεται αυτόν τον σπόρο ή είναι ένας δρόμος εκτεθειμένος στα πετεινά του ουρανού.

Ο σπόρος λοιπόν είναι ο Λόγος του Θεού. Και εμείς όλα αυτά που ακούσαμε. Χαιρόμαστε στο άκουσμα αυτού του Λόγου, αλλά εύκολα πνίγουμε τα βλαστάρια τα αγαθά. Γιατί; Γιατί δεν αφήνουν οι πέτρες που αφήσαμε στην καρδιά μας. Και τα αγκάθια.

Ας σκεφθούμε ποιοι είμαστε. Πόσο πολύπλοκος είναι ο κόσμος μας. Ας κοιτάξουμε γύρω μας. Πόσο λίγο χώμα έχουμε αφήσει ελεύθερο. Πόσο έχουμε πνίξει τη ζωή μας.

Ο σπόρος χρειάζεται υπομονή. Χρειάζεται έδαφος μαλακό για να κρυφτεί και στον καιρό του να καρπίσει.

Ο λόγος του Θεού θέλει αγαθή καρδιά. Μπορούμε να κάνουμε χώρο; Μπορούμε να κάνουμε τα αυτιά μας να ακούν και τα μάτια μας να βλέπουν; Και να καταλαβαίνουμε; Έχουμε άραγε την δύναμη της υπομονής; Γιατί αυτοί που έχουν τελικά καλή και αγαθή καρδιά καρποφορούν εν υπομονή και με την υπομονή φέρνουν καρπούς εκατονταπλασίονας. Έχουμε τελικά την δύναμη να δούμε πίσω από τις παραβολές το κρυμμένο νόημα, το πλούτο των εννοιών;

Να δούμε δηλαδή τον εαυτό μας και να τον νιώσουμε. Να δούμε την σχέση μας με τον κόσμο που μας περιβάλλει και την ευθύνη μας μέσα σε αυτόν. Πόσο ασήμαντα είναι τα αγκάθια κι όμως μας καταπνίγουν. Πόσο άγονες είναι οι πέτρες που κάθονται πάνω στην καρδιά μας. Και να κάνουμε τον δρόμο μας δρόμο προς σωτηρία. Και όχι ένα δρόμο ξέσκεπο σε κάθε πετούμενο, σε κάθε δηλαδή επιθυμία.

Που μας διασπά και μας αποπροσανατολίζει.

Αυτό είναι και σήμερα, αγαπητοί μου αδελφοί, το ευαγγελικό ανάγνωσμα. Ο σπόρος ο καλός του Καλού Σπορέα.

Αν έχουμε αυτιά για να ακούμε θα ακούσουμε.

Αν έχουμε χώρο στην καρδιά μας θα κρατήσουμε αυτό τον Λόγο και θα τον καρποφορήσουμε.

Με υπομονή.

Άγιος Γέροντας Παϊσιος: Η κοσμική λογική.

 

Η γνώση όμως, δίχως θείο φωτισμό είναι καταστροφή. Όσο αξίζει η γνώση του εαυτού μας, δεν αξίζουν όλου του κόσμου οι γνώσεις. Αλλά δυστυχώς όλο το κακό ξεκινάει από το μυαλό, όταν αυτό γυρίζει μόνο γύρο από την επιστήμη, και είναι τελείως απομακρυσμένο από τον Θεό. Η επιστήμη πολύ βοηθάει, αλλά και πολύ θολώνει… Όσοι δίνουν τα πρωτεία στην εσωτερική τους μόρφωση, την μόρφωση της ψυχής, και χρησιμοποιούν και την εξωτερική μόρφωση για την εσωτερική, αυτοί γρήγορα μεταμορφώνονται πνευματικά. Εάν ασκούνται και πνευματικά, τότε βοηθούν πολύ κόσμο θετικά, γιατί βγάζουν τον κόσμο από το άγχος της κολάσεως και τον οδηγούν στην παραδεισένια αγαλλίαση. Μπορεί αυτοί οι άνθρωποι του Θεού πολλές φορές να έχουν λιγότερα πτυχία, αλλά βοηθούν περισσότερο, γιατί έχουν πολλή Χάρη και όχι πολλά χαρτιά (πτυχία)

. Αυτό ακριβώς είναι το παράξενο στην πνευματική ζωή, το οποίο η λογική όσων διανοούμενων έχουν μέσα τους τον εαυτό τους, και όχι τον Θεό, δεν το συλλαμβάνει, γιατί έχει την στείρα κοσμική γνώση, με την κοσμική πνευματική αρρώστια, και λείπει το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα , δεν κατεβαίνει με μηχανές... Το άγιο Πνεύμα κατεβαίνει μόνο του, όταν βρει τις πνευματικές προϋποθέσεις στον άνθρωπο. Η γνώση και η μόρφωση, είναι καλά πράγματα, αλλά εάν δεν είναι αγιασμένα, είναι πράγματα χαμένα.

Το μυαλό το έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο, για να βρει τον Δημιουργό του. Οι Ευρωπαίοι το ζάλισαν το μυαλό, έπαθαν σύγχυση και πάνε στον γκρεμό, γιατί έβγαλαν τον Θεό από την ζωή τους. Το μυαλό του ο άνθρωπος, πρέπει να το δουλεύει σωστά. Να το δουλεύει, στο μεγαλείο του Θεού για να βρει το Θεό. Όχι να κάνει το μυαλό του θεό. Άλλοι χρησιμοποιούν το μυαλό τους για καλό, και εφευρίσκουν καλά πράγματα, και άλλοι για καταστροφή. Είναι και το ταγκαλάκι που τους βάζει.

Η κοσμική λογική, δεν έχει καμία θέση στην πνευματική ζωή. Γιατί τα θαύματα δεν εξηγούνται με την λογική. Απλώς τα ζεις, και τα πιστεύεις. Μπαίνουν Άγγελοι, Άγιοι από το παράθυρο, τους βλέπεις, μιλάς μαζί τους, φεύγουν… Αν πας να τα εξετάσεις αυτά με την λογική, δεν γίνεται.

Στην εποχή μας που έχουν αυξηθεί οι γνώσεις, δυστυχώς η εμπιστοσύνη μόνο στην λογική κλόνισε την πίστη από τα θεμέλια και γέμισε τις ψυχές από ερωτηματικά και αμφιβολίες. Γι’ αυτό στερούμαστε τα θαύματα, γιατί το θαύμα ζείτε και δεν εξηγείται με την λογική. Αντίθετα, η πίστη στον Θεό τραβάει την θεϊκή δύναμη κάτω και αναποδογυρίζει όλα τα ανθρώπινα συμπεράσματα. Κάνει θαύματα, ανασταίνει νεκρούς και αφήνει με στόμα ανοικτό την επιστήμη.

Όλα τα πράγματα της πνευματικής ζωής εξωτερικά φαίνονται ανάποδα. Αν δεν αναποδογυρίσει κανείς το κοσμικό του φρόνιμα, να γίνει πνευματικός άνθρωπος, αδύνατον είναι να γνωρίσει τα μυστήρια του Θεού που μας φαίνονται παράξενα (ανάποδα). Όποιος νομίζει ότι μπορεί να γνωρίσει τα μυστήρια του Θεού με την εξωτερική επιστημονική θεωρία και λογική, μοιάζει με ανόητο που θέλει να δει τον Παράδεισο με το τηλεσκόπιο.

Η λογική κάνει πολύ κακό, όταν κανείς προσπαθεί με αυτή να εξετάσει τα θεία, τα μυστήρια, τα θαύματα. Γιατί  η λογική σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν είναι λογική αλλά υπερηφάνεια.

 

***

 

Η κοσμική λογική αλλοιώνει το πνευματικό αισθητήριο. Όταν στη μέση μπαίνει η λογική, δεν μπορεί να καταλάβει κανείς ούτε το Ευαγγέλιο ,ούτε του Αγίους Πατέρες. Αλλοιώνετε το πνευματικό αισθητήριο, και ο άνθρωπος με τη λογική του, βγάζει άχρηστα το Ευαγγέλιο και τα Άγια Πατερικά βιβλία. Γιατί το Ευαγγέλιο και η κοσμική λογική δεν συμβιβάζονται. Στο Ευαγγέλιο είναι η αγάπη. Στη λογική είναι το συμφέρον. Η λογική για την πνευματική πρόοδο, είναι εμπόδιο. Η λογική είναι η αρρώστια των διανοουμένων. Είναι στο μεδούλι τους. Και ενώ έχουν καρδιά, η λογική τους πάει πιο μπροστά από την καρδιά τους.

Η γνώση, σε πάει μέχρι το φεγγάρι ΄δεν σε ανεβάζει στον Θεό’. Καλές είναι οι εγκεφαλικές δυνάμεις που ανεβάζουν τον άνθρωπο στην σελήνη, με δισεκατομμύρια έξοδα καυσίμων κ.λ.π., αλλά καλύτερες είναι οι πνευματικές δυνάμεις, που ανεβάζουν τον άνθρωπο στον Θεό, που είναι ο προορισμός του, και με λίγα καύσιμα, με ένα παξιμάδι…. ” Εμείς με ένα παξιμάδι πάμε στον Θεό !”

Ένας με μεγάλη μόρφωση, με το μυαλό του καπνισμένο από την δαιμονική επήρεια που έχει λάβει, σου λέει τα πιο βλάσφημα πράγματα.

 Όποιος τροχάει συνέχεια με γνώσεις το μυαλό του και ζει απομακρυσμένος από τον Θεό, το κάνει τελικά δίκοπο, και με το ένα μέρος σφάζεται σιγά-σιγά ο ίδιος και με το άλλο κόβει ανθρώπους με τις απόλυτες ανθρώπινες εγκεφαλικές λύσεις του. Η ανθρώπινη γνώση, όταν αγιασθεί, γίνει θεία, τότε βοηθάει. Διαφορετικά είναι ανθρώπινη αντιμετώπιση, μυαλό, κοσμική λογική. Το σκέτο μυαλό είναι μπαστούνι σιδερένιο, δίχως μαγνήτη, που χτυπάει τα μέταλλα, για να κολλήσουν, και αυτά τσαλακώνονται και δεν κολλούν.

Αυτός είναι ο σημερινός κόσμος. Όλα τα πράγματα τα βλέπουν με την ξερή λογική. Αυτή η λογική είναι καταστροφή. «Η γνώσις φυσιοί» δεν λέει; Άμα δεν έχει θείο φωτισμό κανείς, η γνώση είναι άχρηστη, φέρνει καταστροφή.

 

 (Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Με πόνο και αγάπη για το σύγχρονο άνθρωπο, Λόγοι Α΄,)